پمپ خلا آزمایشگاهی چیست؟

پمپ خلا از جمله کاربردی‌ترین و پراستفاده‌ترین تجهیزات در صنایع مختلف و مشاغل گوناگون به شمار می‌رود که می‌تواند کاربردها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشد. در اصل پمپ وکیوم یا خلأ یک محفظه ایزوله است که قادر است یک محیط را از هوا و گازهای مختلف تخلیه نماید. در حقیقت یک گاز زمانی می‌تواند از نقطه‌ای به نقطه دیگر حرکت کند که بین آن دو نقطه اختلاف فشار وجود داشته باشد و پمپ خلا این تغییر فشار را انجام می‌دهد.

پمپ خلا آزمایشگاهی از جمله پمپ‌های پراستفاده‌ای است که برای تخلیه اکسیژن در محیط استفاده می‌شود و می‌تواند کاربردهای متفاوتی داشته باشد. در ادامه این مطلب از پارس وکیوم به بررسی کامل پمپ‌های خلا آزمایشگاهی، انواع و کاربردهای آن پرداخته می‌شود.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

• تعریف پمپ خلا آزمایشگاهی
• اجزای تشکیل دهنده پمپ خلا آزمایشگاهی 
• انواع پمپ خلا آزمایشگاهی
• کاربردهای پمپ وکیوم آزمایشگاهی
• نتیجه‌گیری

معرفی پمپ خلا آزمایشگاهی

ابزارها و تجهیزاتی که در آزمایشگاه‌های مختلف استفاده می‌شوند هرکدام می‌توانند کاربردها و قابلیت‌های متعددی داشته باشند. پمپ وکیوم آزمایشگاهی از جمله ابزارهای کاربردی است که می‌تواند یک فشار منفی ایجاد کند. پمپ‌ها این کار را با تخلیه مولکول‌های هوا از یک محفظه آب‌بندی شده انجام می‌دهند. پمپ‌ها با ایجاد خلأ می‌توانند کمک بسیار زیادی به انجام دقیق‌تر و درست‌تر بسیاری آزمایش‌ها بکنند و باعث افزایش سرعت و صحت آنها شوند.

پمپ‌های خلا آزمایشگاهی می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند و در صورت نیاز و برای ایجاد قدرت بیشتر به صورت موازی و در کنار هم استفاده خواهند شد. فرآیند و مکانیسم عملکرد این پمپ‌ها در اصل به نحوی است که گاز را از دهانه ورود به دهانه خروجی انتقال می‌دهند و باعث ایجاد خلأ می‌شوند.

اصلی‌ترین قسمت‌های تشکیل‌دهنده پمپ خلا آزمایشگاهی

به صورت کلی تمامی پمپ‌های خلا دارای قطعات مشترکی هستند و پمپ آزمایشگاهی هم از این قاعده خارج نیست. این پمپ‌ها دارای یکی سیستم مکنده ساده با قدرت مکش بسیار خوبی هستند. اجزای اصلی این پمپ شامل روتور و بدنه است. در داخل بدنه پمپ عناصری مانند سیلندر، سرسیلندر و در داخل روتور نیز عناصری مانند شفت و پروانه وجود دارند. این عناصر و اجزا در کنار هم قرار گرفته و عمل وکیوم کردن را انجام می‌دهند.

انواع پمپ خلا آزمایشگاهی

پمپ‌های خلأ آزمایشگاه‌ها می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی تقسیم‌بندی شوند که مهم‌ترین آنها شامل نوع ساختار پمپ و موادی است که با آن کار می‌کنند. این پمپ‌ها معمولاً یا با آب و یا با روغن کار می‌کنند. به صورت کلی پمپ‌های آزمایشگاهی به 3 نوع اصلی تقسیم می‌شوند که شامل موارد زیر هستند.

پمپ خلأ خشک (اویل فری)

پمپ‌های اویل فری یا بدون روغن می‌توانند در محیط‌هایی که خورندگی بالایی دارند و جاهایی که نمی‌توان از پمپ‌های معمولی استفاده کرد به کار می‌روند. میزان خلأ ایجاد شده توسط این پمپ‌ها از 1 تا 10 میلی‌متر جیوه متفاوت خواهد بود. پمپ وکیوم خشک یا بدون روغن خود دارای دو نوع هستند:

• پمپ‌های اجکتور که برای فشارهای بالا استفاده می‌شوند.
• پمپ‌های دیافراگمی که برای محیط‌های معمولی استفاده می‌شوند.

از جمله مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای پمپ‌های خلأ آزمایشگاهی خشک می‌توان به مواردی همچون صدای کم، حجم کم، اصطکاک کم، هزینه‌های پایین نگهداری، دوام زمانی بالا و عدم ایجاد آلودگی اشاره کرد.

پمپ خلأ رینگ روغن

این نوع پمپ‌ها نیز کاربردهای ویژه ای در آزمایشگاه دارند و در آنها روتورها توسط دو تیغه، هوا را 180 درجه می‌چرخانند و سپس با تولید فشار دستگاه از یک سمت وارد و از سمت دیگر خارج می‌شود. روغن در این پمپ‌ها نقشی اساسی و ویژه در خنک کار کردن و عایق‌کاری دارد و اگر بدون روغن از آنها استفاده شود ممکن است دچار آسیب شوند. این پمپ‌ها نیز می‌توانند از 0.1 تا 1 میلی بار خلأ ایجاد کنند.

باید توجه داشت که این پمپ‌ها در فضاهایی با تهویه مناسب استفاده شوند چرا که دود و بخار روغن زیادی به محیط وارد می‌کنند. از مهم‌ترین مزایای آنها می‌توان به وزن کم، حجم پایین بازدهی بالا، هزینه نگهداری کم و صدای کم اشاره نمود.

پمپ خلأ رینگ آب

پمپ‌های خلأ رینگ آب اکثراً در جابجایی مایعات و گازها کاربرد دارند و لازم است که قبل از استفاده حتماً چند اینچ کمتر از مرکز بدنه آن پر از آب گردد. این پمپ‌ها از آب برای خنک کاری استفاده می‌شوند. کاربرد این پمپ‌ها در مقایسه با سایر پمپ‌ها بیشتر است و انواع مختلفی همچون پمپ‌های تک پروانه، دو پروانه و چند پروانه دارند. در پمپ‌های دو پروانه یک پمپ خلأ دیگر برای بالا بردن میزان خلأ در کنار پمپ وکیوم کار می‌کند.

بازدهی بالا، عدم خطا، داشتن ساختار تکی، توان مصرفی کم، نداشتن لرزش و صدا، عدم نیاز به روغن‌کاری، هزینه‌های نگهداری پایین، جذب گازهای مایعات، طول عمر بالا و … از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای پمپ‌های خلأ رینگ آب هستند.

بیشتر بدانید : ” چگونه در خانه پمپ وکیوم بسازیم؟ ” 

کاربردهای اصلی پمپ خلأ آزمایشگاهی

پمپ‌های وکیوم از جمله تجهیزات بسیار کاربردی در صنایع مختلف و مشاغل گوناگون هستند و می‌توانند استفاده‌های زیادی داشته باشد. هر کدام از ارگان‌های مختلف مانند بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها، کارخانه‌ها، آزمایشگاه‌های علمی، داروسازی‌ها، ارگان‌های تولیدی و … دارای آزمایشگاه‌هایی برای تست و بررسی مواد و محصولات مختلف هستند به همین دلیل وجود پمپ وکیوم ضرورت بسیار زیادی در این آزمایشگاه‌ها دارد. از جمله اصلی‌ترین کاربردهای پمپ خلأ آزمایشگاهی می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:

• دستگاه روتاری که برای عمل تقطیر استفاده می‌شود از سیستم وکیوم استفاده می‌کند. این سیستم کمک می‌کند که عمل تصفیه محلول‌ها به سرعت انجام شود. برای انجام این فرایند پمپ وکیوم با استفاده از یک شلنگ به ارلن مایر وصل می‌شود و زمانی که نمونه‌های آزمایشگاهی بر روی کاغذ صافی روی قیف قرار می‌گیرد پمپ شروع به کار می‌کند. مکش پمپ وکیوم باعث می‌شود که محلول از کاغذ عبور کرده و مواد نامحلول روی کاغذ باقی می‌ماند.
• این پمپ‌ها همچنین می‌توانند گازهای ناشی از انجام واکنش‌های مختلف را از محیط آزمایشگاه حذف کنند.

جمع‌بندی نهایی

پمپ خلا آزمایشگاهی از جمله تجهیزات کاربردی است که می‌تواند کاربردهای مختلفی مانند مکش گازها و انجام عمل تقطیر در آزمایش‌ها داشته باشد. این پمپ می‌تواند انواع مختلفی همچون پمپ اویل فری، رینگ مایع و رینگ روغن داشته باشد.