کمپرسور اسکرو تسمه ای یکی از انواع کمپرسورهای باد از جمله ابزارهای بسیار کاربردی هستند که استفاده‌های متعددی در صنایع و مشاغل مختلف دارند. این ابزارها در حقیقت می‌توانند به کمک نیروی الکتریکی هوا را به داخل پمپ بکشند و بعد از فشرده‌سازی آن را وارد کندانسور نمایند. کمپرسورها می‌توانند بر اساس پارامترهای مختلف به انواع مختلفی تقسیم شوند. کمپرسورهای اسکرو یکی از انواع کمپرسورهای کاربردی هستند که در بسیاری از صنایع مختلف استفاده می‌شوند. در اصل می‌توان گفت کمپرسورهای اسکرو پدیده‌ای بین کمپرسورهای رفت و برگشتی و کمپرسورهای گریز از مرکز هستند چرا که هم دارای خاصیت رفت و برگشتی و هم خاصیت کمپرسورهای دینامیکی به خاطر تداوم در جابجایی هوا می‌باشد و می‌توانند برای تحت فشار قرار دادن سیالات بسیار مناسب باشند. در ادامه مطلب به بررسی کمپرسور اسکرو تسمه‌ای، کاربردها و مزایا و معایب آن پرداخته خواهد شد.
کمپرسور اسکرو تسمه‌ای چیست؟
کمپرسورهای تسمه‌ای از جمله پرکاربردترین و اقتصادی‌ترین کمپرسورها با داشتن راندمان بالا در صنعت می‌باشد. در این نوع کمپرسور هوا انتقال نیروی چرخشی از الکتروموتور به واحد هواسازی با پولی‌های بوش دو تکه بالانس شده انجام می‌شود. این فرایند در حقیقت به کمک یک شاسی کرسی مستحکم برای جلوگیری از لرزش مجموعه سیستم هم‌راستایی پولی‌ها و تسمه‌ها و تنظیم کشش آسان و تعویض تسمه‌ها صورت می‌پذیرد. کمپرسور اسکرو بر اساس نحوه انتقال قدرت به دو نوع مختلف تقسیم می‌شوند و انتقال قدرت و چرخش از شفت الکتروموتور به شفت واحد هواساز از طریق دو تکنولوژی انجام می‌گیرد که شامل کمپرسور اسکرو انتقال نیرو تسمه‌ای (Belt Drive) و کمپرسور اسکرو انتقال نیرو کوپل مستقیم (Direct Drive) می‌باشد.
در کمپرسور اسکرو تسمه‌ای انتقال قدرت توسط تسمه انجام می‌شود و راندمان و بازدهی انرژی بسیار خوبی دارد. این نوع از کمپرسورهای هوا قابلیت به‌کارگیری واحدهای هواساز بزرگ‌تر از حد معمول و استاندارد را دارند در حالی که این قابلیت در کمپرسورهای دیگر وجود ندارد. پولی‌ها و الکتروفن‌های به کار رفته در این کمپرسور از تعادل و بالانس دینامیکی بسیار خوبی برخوردار است و عملکرد آن باعث کاهش آلودگی و هدر رفت انرژی می‌شود.
- در کمپرسورهای کوپل مستقیم یا تسمه‌ای، واحد هواساز و الکتروموتور در یک راستا و روبروی یکدیگر نصب می‌شوند و با دور یکسان (rpm1500 یا rpm3000) می‌چرخند. در این نوع اتصال گشتاور به‌صورت مستقیم وارد خواهد شد و نیروی جانبی به شفت‌ها وارد نمی‌شود و چرخش خالص ایجاد می‌گردد.
مزایای کمپرسورهای اسکرو تسمه‌ای
هر کدام از انواع کمپرسورهای هوا دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی هستند و مزایا و معایب خواص خود را دارند. از جمله مهم‌ترین مزیت‌های کمپرسور اسکرو تسمه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- این نوع از کمپرسورها بالانس دینامیکی بسیار خوبی دارند
- تعمیر و نگهداری این کمپرسورها بسیار راحت‌تر از سایر کمپرسورها می‌باشد.
- نصب این کمپرسورها بسیار ساده است و نیازی به زحمت زیاد نیست. نصب آن از طریق برق ورودی و خروجی هوای فشرده انجام می‌شود.
- نداشتن نشتی سیال به دلیل محدود بودن و آب‌بندی محفظه تراکم
- عدم وجود نوسان در فشارهای ایجاد شده
- مانع از هدر رفتن انرژی می‌شود
- به راحتی می‌توان صدا و ارتعاشات این نوع از کمپرسورها را کنترل کرد.
- هزینه‌های نگهداری این کمپرسورها در مقایسه با سیار کمپرسورهای دیگر کمتر است
- مصرف انرژی این کمپرسورها به دلیل هوادهی مناسبی که دارند بسیار کمتر از سایر کمپرسورها است.
- کم بودن قطعات تحت سایش مانند والو، رینگ و پیستون و … نسبت به دیگر کمپرسورها و در نتیجه کاهش هزینه‌ها
- گرفتن جای کمتر در مقایسه با کمپرسورهایی که ظرفیت مشابه دارند.
- عدم وجود مسئله Surge (آن امکان تشکیل خلأ و برگشت هوا به داخل کمپرسور به دلیل پیوستگی هوای فشرده تولیدی و سرعت مناسب وجود ندارد)
کاربردهای کمپرسور اسکرو تسمه‌ای
همان‌طور که گفته شد کمپرسورهای هوای فشرده اسکرو تسمه‌ای از دوام و طول عمر بسیار بالایی برخوردار هستند و هزینه‌های نگهداری و تعمیر آن‌ها در مقایسه با سایر کمپرسورها کمتر است بنابراین صنایع و مشاغلی که به صورت مستمر و طولانی مدت از کمپرسور هوای فشرده استفاده می‌کنند می‌توانند از این نوع کمپرسور هوا استفاده کنند چرا که راندمان خوبی داشته در حالی که استهلاک بسیار کمی دارند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای کمپرسور اسکرو تسمه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده در صنعت خودروسازی
- استفاده در صنعت الکترونیک
- استفاده در انواع صنایع شیمیایی مانند معادن نفت، گاز و …
- استفاده در صنایع هوایی برای تأمین هوای فشرده برای موتورهای توربین
- استفاده کمپرسور دندانپزشکی و صنایع پزشکی
- استفاده در مشاغل کوچک برای تأمین انرژی ابزارهای پنوماتیک مختلف
قیمت کمپرسورهای اسکرو تسمه‌ای
قیمت کمپرسور اسکرو تسمه‌ای تحت تأثیر پارامترها و فاکتورهای مختلفی است و نمی‌توان به صورت دقیق آن را بیان کرد. از جمله مهم‌ترین فاکتورهایی که می‌توانند بر قیمت کمپرسورهای اسکرو تسمه‌ای تأثیر داشته باشند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برند و شرکت تولید کننده کمپرسورها
- کیفیت ساخت و تولید کمپرسور
- فروشگاه عرضه کننده کمپرسور
- میزان فشار کاری کمپرسورها
- نوع موتور محرک (الکتریکی یا احتراق داخلی)
- میزان فشار و دبی کمپرسور
- مدت زمان گارانتی
- شاخص عملکرد کمپرسور و …
انواع کمپرسور اسکرو تسمه‌ای
به صورت کلی کمپرسورهای اسکرو دارای دو نوع مختلف شامل خشک (oil free) و روغنی (oil inject) هستند. در کمپرسورهای اسکرو روغنی به صورت مستمر و برای روان کاری و آب‌بندی به یاتاقان‌ها و ایرندها روغن تزریق می‌شود. روغن تزریق شده بعد از خروج هوا فیلتر می‌شود و به سیستم برگشت داده می‌شود. در کمپرسورهای خشک هیچ روغنی وجود ندارد و نمی‌توانند دور بالا را تحمل کنند و معمولاً در صنایع دارویی و غذایی استفاده می‌شوند.
جمع‌بندی نهایی
کمپرسور اسکرو از جمله بهترین و کاربردی‌ترین نوع کمپرسور هوا است که می‌تواند در صنایع و مشاغل مختلفی به کار گرفته شود. این نوع از کمپرسور بر اساس نوع سیستم انتقال قدرت به دو نوع کمپرسور اسکرو انتقال نیرو تسمه‌ای و کمپرسور اسکرو انتقال نیرو کوپل مستقیم تقسیم می‌شوند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی هستند. کمپرسور اسکرو تسمه‌ای به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود می‌تواند در صنایع مختلفی همچون خودروسازی، هوایی، شیمیایی، پزشکی و … استفاده شود.
