سیستم‌های خنک‌کننده و سرمایشی از جمله تجهیزات بسیار کاربردی هستند که نقش مؤثری در تأمین آسایش و آرامش افراد دارند. با پیشرفت علم، از تکنولوژی‌های مختلفی در این سیستم‌ها استفاده شده است که به بهبود عملکرد، افزایش راندمان، کاهش مصرف انرژی و طول عمر بیشتر آن‌ها کمک کرده‌اند. تکنولوژی اینورتر یکی از تکنولوژی‌های مدرن و پیشرفته است که مانع از کار کردن موتور کولر با دور ثابت شده و فرکانس برق یونیت خارجی کولر را تغییر می‌دهد. در ادامه مطلب بررسی خواهد شد که کولر اینورتر چیست، چه کاربردها و مزیت‌هایی داشته و چه تفاوت‌هایی با کولرهای معمولی دارند.
کولر اینورتر چیست؟
همان‌طور که گفته شد تکنولوژی اینورتر یک تکنولوژی مدرن است که موتور آن با دور ثابت کار نمی‌کند و با تغییر فرکانس برق که در یونیت خارجی صورت می‌گیرد تغییر دور موتور انجام خواهد شد و برخلاف کولرهای معمولی دارای حالت صفر و یک نیست. در حقیقت کولرهای معمولی یا به صورت کامل خاموش هستند و یا با تمام توان کار می‌کنند اما تکنولوژی اینورتر باعث می‌شود که کولر با دور متغیر و متناسب با دمای محیط فعالیت داشته باشد. در اصل اینورتر یا مبدل به معنای وارونه گردان یا معکوس کننده می‌باشد و در سیستم‌های کمپرسوری به معنای دور متغیر است.
کولرگازی اینورتر در اصل کولری است که از یک برد الکتریکی برخوردار است که می‌تواند فرکانس را تغییر بدهد و طراحی کمپرسور آن نیز با کولرهای معمولی متفاوت است. کمپرسور در کولرهای گازی اینورتر هرگز خاموش نمی‌شود و همواره با سرعت خاصی کار می‌کند اما قابلیت تنظیم سرعت نیز خواهد داشت. کولر اینورتر اولین بار در سال 1980 توسط یک شرکت ژاپنی تولید شد و به واسطه مزیت‌های متعددی که دارد امروز در سراسر دنیا محبوبیت بالایی دارد.
نحوه عملکرد کولر گازی اینورتر
در حقیقت عملکرد کولر گازی اینورتر برخلاف کولرگازی‌های معمولی به صورت متناوب است و تفاوت ویژه‌ای با آن‌ها دارد. نحوه عملکرد این سیستم به این شکل است که در ابتدا با روشن کردن کولر، دستگاه به آرامی استارت خواهد خورد و میزان برق بسیار کمی مصرف می‌کند. سپس با توجه به دمای تنظیم شده توسط کاربر، موتور دستگاه شروع به کار می‌کند و تا زمان رسیدن به دمای تنظیم شده به کار خود ادامه می‌دهد. زمانی که محیط به دمای مورد نظر رسید اینورتر دستگاه شروع به فعالیت می‌کند و از خاموش شدن موتور اصلی کولر جلوگیری خواهد کرد و آن را در حالت استندبای قرار خواهد داد. این کار باعث می‌شود که دور موتور کاهش پیدا کرده و تا زمانی که دمای محیط نسبت به دمای تعیین شده تغییر پیدا کرد ثابت بماند. در این مرحله کمپرسور دستگاه دمای محیط را رسد کرده و به محض تغییر آن دوباره اینورتر جریان بیشتری به موتور وارد کرده و آن را از حالت استندبای خارج می‌کند و دور موتور افزایش پیدا می‌کند و مجدداً دمای محل به میزان تعین شده می‌رسد. این چرخه و فرایند تا زمان خاموش شدن کامل کولر گازی توسط کاربر ادامه خواهد داشت.
انواع کولر اینورتر چیست؟
کولرهای گازی اینورتر همانند بسیاری از تجهیزات مدرن و پیشرفته امروزی می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای متعددی دسته‌بندی شوند و از تنوع زیادی برخوردارند. از نظر نحوه نصب این کولرها می‌توانند شامل انواع کولرهای گازی اسپلیت، پرتابل، ایستاده، پنجره‌ای، مینی اسپلیت، دیواری، مرکزی، ژئوترمال و … باشند در حالی که از نظر ظرفیت و قدرت نیز انواع مختلفی همچون کولر گازی 8000، کولر گازی 9000، کولر گازی 12000، کولر گازی 24000، کولر گازی 30000، کولر گازی 36000، کولر گازی 48000، کولر گازی 55000، کولر گازی 60000 و … دارند. این کولرها همچنین می‌توانند از نظر نحوه ساخت انواع مختلفی همچون کولرگازی اینورتر یک تکه، کولرگازی اینورتر دو تکه و کولرگازی اینورتر چند تکه یا مولتی پنل داشته باشند. از نظر میزان مصرف انرژی، کلاس آب و هوایی، نوع کمپرسور و فاکتورهای دیگری نیز می‌تواند کولرهای گازی اینورتر را دسته‌بندی کرد به همین دلیل این کولرها از تنوع و تعدد بسیار زیادی برخوردارند.
مهم‌ترین مزایای کولر اینورتر چیست؟
همان‌طور که گفته شد اینورتر کولر یک تکنولوژی مدرن و پیشرفته است که می‌تواند راندمان، بازدهی، طول عمر، کیفیت و سلامت کولرهای گازی را در مقایسه با کولرهای معمولی به شکل قابل‌توجهی ارتقا بدهد. از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین مزیت‌های کولرهای گازی اینورتر می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
مصرف کم انرژی
یکی از بزرگترین معضلات و ایرادات استفاده از کولرهای معمولی مصرف بالای انرژی آن‌هاست در حالی که تکنولوژی اینورتر میزان مصرف انرژی را به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. در حقیقت این سیستم مانع از روشن و خاموش شدن‌های مکرر کولر می‌شود و همین امر موجب می‌شود که میزان مصرف انرژی را به تعادل برساند.
میزان آلودگی صوتی کمتر
از دیگر مزیت‌های بزرگ کولرگازی اینورتر عدم لرزش و سر و صدای آن‌ها است که باعث می‌شود آسایش و آرامش افراد دچار اختلال نشود. کولرهای معمولی دارای سروصدای زیادی هستند و می‌توانند باعث ایجاد احساس ناخوشایندی در افراد گردند. در حقیقت کولرگازی اینورتر به صورت مداوم روشن و خاموش نمی‌شود و همین امر موجب کاهش سر و صدای این کولرها می‌شود.
توان خروجی گسترده
کولرهای گازی اینورتردار برخلاف کولرهای عادی از محدود توان خروجی وسیع‌تری برخوردار هستند و می‌توانند کل فضا را به صورت یکسان خنک کنند. در اصل این کولرها می‌توانند دمای تمامی بخش‌های یک محیط خاص را به صورت همزمان و مشابه به تعادل برسانند. سرعت چرخش کمپرسور در این کولرها بر اساس میزان نیاز چرخش داشته و از سرد شدن و گرم شدن بیش از حد محیط جلوگیری می‌کند.
تنظیم دمای مطلوب‌تر
کولرهای گازی اینورتر دارای قابلیت تنظیم دمای پایدارتر نسبت به کولرهای معمولی هستند و هنگام روشن و خاموش کردن آن‌ها، تغییرات حاصل از عوض شدن دمای محیط حس نخواهد شده چرا که کمپرسور آن‌ها نیز به صورت دور متغیر کار عمل می‌کنند.
سازگاری با انرژی خورشیدی
یکی دیگر از مهم‌ترین مزیت‌های کولر گازی اینورتردار سازگاری با انرژی خورشیدی است. در حقیقت این کولرها می‌توانند برخلاف انواع کولرهای معمولی با انرژی خورشیدی نیز کار کنند و از نظر زیست محیطی صرفه بیشتری خواهند داشت.
معایب کولر اینورتر چیست؟
کولرهای گازی اینورتر همانند کمپرسور هوا و انواع تجهیزات دیگر می‌توانند در کنار تمام مزیت‌هایی که دارند از ایرادات و معایب مختلفی نیز برخوردار باشند. از جمله مهم‌ترین معایب و ایرادات این کولرها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
قیمت بالا
می‌توان گفت که بزرگترین عیب و ایراد کولرهای گازی اینورتر قیمت بالای آن‌ها در مقایسه با کولرهای معمولی است. این کولرها به واسطه تکنولوژی پیشرفته و همچنین امکانات و آپشن های مختلف قیمت بالایی دارند اما خرید آن می‌تواند به عنوان یک سرمایه‌گذاری نیز تلقی شود.
هزینه تعمیر و نگهداری بالا
کولرهای اینورتر در مقایسه با کولرهای معمولی هزینه بیشتری برای تعمیر و نگهداری نیاز دارند و همین امر موجب می‌شود که بسیاری از افراد تمایلی به استفاده از آن نداشته باشند. هرچند که این کولرها کیفیت، آپشن ها و امکانات بیشتری دارند و از مزیت‌های بالایی برخوردارند اما هزینه‌های تعمیر و نگهداری آن‌ها به مراتب بیشتر از انواع کولرهای معمولی خواهد بود. همچنین تعمیر و سرویس این کولرها نیاز به تخصص، دانش و مهارت بوده و افراد عادی قادر به سرویس کردن آن نخواهند بود.
افت عملکرد در دماهای بالا
این کولرها در صورتی که دمای بیرون بیشتری از 45 درجه سانتی گراد باشد با افت عملکرد مواجه شده و راندمان آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. قدرت خنک‌کنندگی این سیستم‌ها خصوصاً در فضاهای بزرگ به راحتی تحت تأثیر دمای هوای بیرون قرار می‌گیرد و راندمان آن تغییر خواهد کرد.
امکان مشکلات نرم‌افزاری
از آنجایی اینکه تمامی برنامه‌های صادر شده در این کولرها کاملاً به صورت دیجیتال است و توسط مادربرد مرکزی صادر می‌شود، در صورت بروز هرگونه مشکل برای این برد به هیچ عنوان امکان راه‌اندازی سیستم وجود نخواهد داشت و باید توسط افراد متخصص و تکنسین بررسی شود.
نحوه تشخیص کولرگازی اینورتر
همان‌طور که گفته شد کولرهای گازی همانند بلوور کولر گازی و سایر تجهیزات دیگر می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته‌بندی شوند. این تجهیزات از تنوع و تعدد بسیاری بالایی برخوردارند به همین دلیل بستر مناسبی برای سو استفاده افراد سودجو در این حوزه فراهم شده است و ممکن است که افراد به علت عدم آگاهی و شناخت محصول اقدام به خرید محصولات تقلبی نمایند. برای تشخیص برخورداری کولرگازی از تکنولوژی اینورتر باید به صورت زیر عمل نمود.
- در اولین مرحله حتماً باید کولرگازی از فروشگاه‌های معتبر و باسابقه خریداری شود تا در صورت بروز هرگونه مشکلی امکان پیگیری حق‌وحقوق خود بود.
- در مرحله دوم باید برچسب روی دستگاه که توسط شرکت سازنده نصب شده است مطالعه شود. در این برچسب‌ها نوع گاز مصرفی کولر گازی مشخص شده است و چنانچه گاز مبرد کولر گازی از نوع R410 بود نشان می‌دهد که کولرگازی از تکنولوژی اینورتر برخوردار است. همچنین این برچسب اطلاعات دیگری همچون میزان مصرف انرژی، نوع کمپرسور و … را نشان می‌دهد
- نکته دیگری که باید به آن توجه داشت یونیت داخلی سیستم است. چنانچه در این یونولیت به جای خازن از یک برد الکتریکی استفاده شده بود نشان دهنده اینورتر بودن آن است.
- راه حل بعدی تشخیص تکنولوژی اینورتر استفاده از دستگاه مولتی متر است. در این روش می‌توان در زمان کار کردن کولر گازی میزان آمپر آن را اندازه‌گیری کرد. چنانچه آمپر کولرگازی در بازه اندازه‌گیری شده متفاوت بود به معنی اینورتر بودن دستگاه خواهد بود.
نحوه نصب و راه‌اندازی کولرگازی اینورتر
نصب و راه‌اندازی کولرهای گازی اینورتر همانند نصب بلوئر هوا می‌تواند شرایط خاص و منحصربه‌فردی داشته باشد. در حقیقت این کولرها از 3 بخش اصلی شامل کمپرسور (قلب کولرگازی اینورتر که وظیفه متراکم کردن ماده مبرد و ایجاد اختلاف فشار برای گردش ماده سرمازا را دارد)، کندانسور (وظیفه تقطیر بخار آب و تبدیل آن به مایع را بر عهده دارد) و شیر انبساط یا لوله مویی (باعث کاهش فشار و افزایش سرعت مبرد قبل از ورود به اواپراتور می‌شود) هستند. شناخت اجزا و قطعات کولرگازی به صورت کامل می‌تواند کمک زیادی به نصب و راه‌اندازی راحت آن بکند.
نصب کولر گازی اینورتر ۹۹ درصد مشابه کولرگازی‌های معمولی است و تنها تفاوت آن‌ها سیم‌کشی بین واحدهای داخلی و خارجی آن‌ها است که حتماً باید توسط تکنسین‌ها انجام شود. نصب این کولرها به صورت کلی بر اساس مراحل زیر خواهد بود.
- تعیین محل نصب کولر گازی و نصب پلیت و همچنین انجام سوراخ‌کاری‌ها و تنظیمات داخلی و بیرونی
- لوله‌کشی کولرگازی و نصب اتصالات و اجرای جوشکاری‌های مورد نیاز
- اجرای سیم‌کشی کولر گازی و اتصال سیم‌های بخش‌های مختلف و تست کردن آن‌ها
- عایق‌کاری کولرگازی و پوشاندن لوله‌ها و تخلیه
- بررسی وکیوم، نشتی‌ها و میزان شارژ گاز و …
- اجرای امور پایانی و بررسی درین و استفاده از کولر
تأثیر کولرگازی اینورتر بر محیط زیست
هرچند پیشرفت علم و تکنولوژی می‌تواند مزیت‌های متعددی برای بشر داشته باشد و زندگی و کار را برای او آسان کند اما گاهی اختراعات و تجهیزات مختلف می‌توانند خسارت‌های زیست محیطی جبران‌ناپذیری داشته باشند. کولرهای گازی اینورتر برخلاف بسیاری از تجهیزات تأثیرات مخرب بسیار ناچیزی بر روی محیط زیست دارند و بسیار کارآمدتر از انواع کولرهای دیگر می‌باشند. مصرف برق کمتر و عدم انتشار گازهای سمی و مضر از مهم‌ترین دلایلی هستند که نشانده سازگاری بالای این سیستم‌ها با محیط زیست هستند. استفاده از گازهای مبردی مختلفی همچون R410 و حتی R32 به دلیل داشتن شاخص ODP، اثرات منفی و مخرب کمی بر روی محیط زیست دارند.
به صورت کلی می‌توان گفته این کولرها از نظر میزان مصرف برق و تأمین انرژی، عملکرد و راندمان، ارتعاش و آلودگی صوتی، تهویه مطبوع و متعادل، سازگاری با محیط زیست و … برتری قابل‌توجهی به کولرهای معمولی دارند و افرادی که توان مالی داشته باشند قطعاً بهترین انتخاب آن‌ها همین کولرها خواهند بود.
جمع‌بندی نهایی
کولرگازی اینورتر در اصل یک نوع کولر گازی است که به یک تکنولوژی پیشرفته برای تغییر فرکانس و دور موتور مجهز است و هرگز خاموش نمی‌شوند. این کولرها قابلیت تنظیم سرعت داشته و می‌توانند متناسب با دمای تعیین شده محیط کار کنند. مصرف کم انرژی، میزان آلودگی صوتی کمتر، توان خروجی گسترده، تنظیم دمای مطلوب‌تر، سازگاری با انرژی خورشیدی و … از مهم‌ترین مزایای این کولرها هستند هرچند که معایبی همچون قیمت بالا و تعمیر و نگهداری سخت‌تر خواهند داشت.
