تعدادی از قطعات صنعتی وجود دارند که می‌توانند به عنوان قلب تپنده بسیاری از صنایع عمل کنند و انجام بسیاری از امور بدون وجود آنها غیرممکن خواهد بود. گیربکس‌ها یکی از کاربردی‌ترین قطعات صنعتی هستند که در زبان فارسی با نام جعبه‌دنده شناخته می‌شوند و می‌توانند کاربردهای بسیار زیادی داشته باشند. وظیفه اصلی این قطعات تبدیل و تغییر انرژی بوده و می‌توانند در شرایط مختلف اقدام به افزایش یا کاهش گشتاور و سرعت کنند. امروزه گیربکس‌های صنعتی در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شوند و هر کدام از آنها می‌توانند کاربردهای متفاوتی داشته باشند. در ادامه این مطلب از پارس وکیوم به بررسی انواع گیربکس صنعتی پرداخته خواهد شد.
گیربکس چیست و چه وظایفی دارد؟
گشتاور تولیدی توسط موتورهای صنعتی ماشین‌آلات مختلف باید متناسب با نیاز آنها انتقال پیدا کند و این تناسب توسط قطعه‌ای به نام گیربکس اجرا خواهد شد. در حقیقت گیربکس قطعه است که می‌تواند قدرت و سرعت موتور را کنترل و تنظیم کند. گیربکس‌ها اساساً کار انتقال قدرت را از ماشینی به ماشین دیگر بر عهده دارند. در حقیقت این قطعات نیروی مکانیکی از یک موتور به دستگاه‌های دیگر و برعکس انتقال می‌دهند.
انواع گیربکس‌های صنعتی
گیربکس‌ها همانند انواع قطعات صنعتی دیگر انواع مختلفی دارند. به صورت کلی این قطعات به دو دسته اصلی گیربکس‌های کاهنده و گیربکس‌های افزاینده تقسیم می‌شوند و هر کدام از آنها نیز خود می‌توانند به چند زیرمجموعه تقسیم شوند. در گیربکس‌های کاهنده مقدار گشتاور خروجی پیدا کرده و میزان سرعت کاهش خواهد یافت. با توجه به رابطه معکوس سرعت دورانی و مقدار گشتاور، گیربکس‌های کاهنده سرعت دورانی دریافتی از ورودی را تبدیل به گشتاور کرده و به مصرف‌کننده تحویل می‌دهند. از جمله انواع گیربکس‌های صنعتی کاهنده می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:
گیربکس صنعتی کاهنده با چرخ‌دنده‌های ساده
در این نوع گیربکس‌ها ساده‌ترین سیستم درگیری دو محور موازی با استفاده از چرخ‌دنده‌های ساده ممکن خواهد بود. در این گیربکس‌ها دنده کاملاً موازی در امتداد محور شفت خواهد بود و بیشتر در خودروها و ماشین‌های مختلف مانند فرز و … کاربرد دارد. انتقال نیرو در این گیربکس‌ها به شکل خطی و سطحی خواهد بود و می‌توانند در ابعاد مختلفی تولید شوند.
گیربکس کاهنده با چرخ‌دنده اسپیرال یا مخروطی پیچ
گیربکس‌های دنده اسپیرال به منظور انتقال نیرو در محورها به صورت متعامد و غیر متعامد و متنافر استفاده می‌شوند. این گیربکس‌ها از چرخ‌دنده‌های مخروطی مارپیچ برخوردار هستند و دارای انواع مختلفی همچون گیربکس‌های سری K1…4 و BHP و B1…4 و همچنین گیربکس‌های مخروطی هلیکال تولید و عرضه می‌شوند.
مطلب مرتبط: از دیگر محصولات صنایع پارس واکیوم که مورد استقبال بسیاری از مشتریان ما قرار گرفته است، پمپ وکیوم یا پمپ خلا و بلوئر هوا می‌باشد؛ اگر قصد خرید یا کسب اطلاعات بیشتر در مورد این محصولات را دارید، با کارشناسان ما در پارس وکیوم از طریق راه‌های ارتباطی موجود در ارتباط باشید.
گیربکس با چرخ‌دنده‌های خورشیدی
در صورت بالا بودن نسبت تبدیل و توان‌های بسیار زیاد در فضاهای محدود و راندمان بالای گیربکس و به منظور کاهش یا افزایش دور از گیربکس‌های با چرخ‌دنده‌های خورشیدی استفاده می‌شود. این چرخ‌دنده‌ها قابلیت استفاده در دورهای بالا و توان بالا را دارند و کاربردهای متعددی در صنایع سبک و سنگین دارند. این گیربکس‌ها نیز می‌توانند به صورت تک استیج و یا چند استیج طراحی و تولید شوند.
گیربکس کاهنده با چرخ‌دنده‌های جناغی
این نوع گیربکس‌ها از قدرت بالایی برخوردارند و صنایعی همچون صنعت سیمان، فولاد و … استفاده می‌شوند. در حقیقت به منظور کاهش نیروی محوری اعمال شده روی شفت، دنده‌ها و چرخ‌دنده‌های هلیکال و همچنین افزایش میزان گشتاور انتقال یافته، دنده‌های هلیکال به صورت متقابل و به عنوان جناغی استفاده می‌شوند.
گیربکس کاهنده با چرخ‌دنده‌های حلزونی
گیربکس‌های حلزونی برای موقعیت‌های مناسب هستند که کاهش سرعت زیاد بوده و فضای محدودی در دسترس است و همچنین دو محور ورود و خروج در یک امتداد نباشند. این گیربکس‌ها خود شامل گیربکس‌های حلزونی VF و مرکب VF/VF هستند.
گیربکس کولینگ تاور
در بعضی از صنایع لازم است که فن‌های خنک‌کن آب مصرفی برای کاهش حرارت و تولید انرژی مناسب استفاده کرد و در این مواقع می‌توان از گیربکس‌های فن برج‌های خنک‌کن (کولینگ تاور) استفاده کرد که از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند.
گیربکس صنعتی کاهنده با چرخ‌دنده‌های هلیکال
این گیربکس‌ها در اصل از دسته گیربکس‌های مارپیچی بوده و انتقال نیروها در آنها با حرکت یک نقطه در امتداد سطح دنده انجام می‌شود. این گیربکس‌ها بیشتر با هدف کاهش صدا و درگیری نرم چرخ‌دنده‌ها در سیستم‌های انتقال نیرو به کار می‌روند. این گیربکس‌ها از دور و توان بیشتری نسبت به گیربکس‌های ساده برخوردارند و در تیپ‌های مختلف سری GHP، سری RAP، سری S1، سری S2، سری S3 و …، گیربکس‌های دنده مورب و … تولید می‌شوند.
گیربکس‌های افزاینده
در کنار گیربکس‌های کاهنده مختلفی که معرفی شدند در بسیاری از صنایع از گیربکس‌های صنعتی افزاینده استفاده می‌شوند. این گیربکس صنعتی در حقیقت می‌توانند در صنایع مختلفی همچون نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و … استفاده شوند. نحوه عملکرد این نوع از گیربکس‌ها دقیقاً برعکسی گیربکس‌های کاهنده است و در آنها سرعت دوران خروجی افزایش یافته و مقدار گشتاور کاهش خواهد یافت. یکی از اصلی‌ترین کاربردهای گیربکس‌های افزاینده استفاده در سانتریفیوژ‌ها و پمپ وکیوم است. این گیربکس‌ها در اصل از سرعت بالاتری نسبت به گیربکس صنعتی کاهنده برخوردارند و می‌توانند استفاده‌های مختلفی نیز داشته باشند.
اجزای تشکیل‌دهنده گیربکس و نکات خرید آنها
هر کدام از گیربکس‌های صنعتی می‌توانند از اجزا و قطعات مختلفی ساخته شوند که مهم‌ترین آنها چرخ‌دنده است که گشتاور را تقسیم می‌کند. پوسته گیربکس، شافت‌ها، یاتاقان و درپوش مهم‌ترین و اصلی‌ترین اجزای یک گیربکس صنعتی به شمار می‌روند. برای خرید گیربکس‌های صنعتی لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی همچون موتور محرک، نوع انتقال بین موتور و گیربکس، آرایش محورها، مقدار بار شعاعی، توان و دور ورودی، دور و گشتاور خروجی، نسبت تبدیل، شرایط محیطی و … توجه داشت.
جمع‌بندی نهایی
آشنایی با انواع گیربکس صنعتی و کاربردهای آنها می‌تواند به افراد کمک کند که با آگاهی و اطلاعاتی دقیق‌تر اقدام به انتخاب و خرید آنها کند و در نهایت بهترین راندمان و بازدهی را از آن دریافت کند. گیربکس‌های صنعتی به صورت کلی شامل دو دسته کاهنده و افزاینده هستند که خود می‌توانند شامل انواع مختلفی باشند.
یک پاسخ
باسلام و درود
تسبت تبدیل گیربکس عبارت است از تقسیم تعداد دندانه های خروجی گیربکس بر تعداد دندانه های ورودی گیربکس