کمپرسورهای باد از جمله پرکاربردترین تجهیزات در صنایع مختلف به شمار می‌روند و بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی همچون نوع موتور محرک، نحوه عملکرد، فشار مکش و دهش، نحوه روغن‌کاری، تعداد مراحل کار و … به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. کمپرسورهای اسکرول و روتاری از جمله کمپرسورهای دورانی و جابجایی مثبت هستند که می‌توانند کاربردها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند و هر کدام از این کمپرسورها می‌توانند تحت شرایط ویژه‌ای استفاده شوند. در ادامه این مطلب از مقاله پارس وکیوم به بررسی تفاوت کمپرسور روتاری با اسکرول پرداخته می‌شود.
آنچه در ان مقاله خواهید خواند:
- کمپرسور اسکرول
- نحوه کار کمپرسور اسکرول
- کمپرسور روتاری
- نحوه کار کمپرسور روتاری
- تفاوت کمپرسور روتاری و کمپرسور اسکرول
- نتیجه گیری
کمپرسور اسکرول چیست؟
کمپرسور اسکرول (Scroll compressor) در اصل به نوعی از کمپرسورهای جابجایی مثبت گفته می‌شود که می‌تواند در ظرفیت‌های متعدد از 18 تا 35 کیلووات وجود داشته باشد و کاربردهای متعددی در سیستم‌های تبرید و تهویه مطبوع دارد. این کمپرسورها از دو مارپیچ ثابت و متحرک تشکیل شده و عملکرد آنها به این صورت است که مارپیچ در حال گردش باعث فشرده شدن گاز و بالا رفتن دما و فشار آن می‌شود. از مهم‌ترین مزیت‌های کمپرسورهای اسکرول می‌توان به تعداد قطعات کم، ارتعاشات و نوسانات کم، ایجاد سر و صدای پایین، داشتن طول عمر بالا و … اشاره کرد. از مهم‌ترین کاربردهای این کمپرسورها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- استفاده در سیستم‌های تهویه مطبوع و لوازم‌خانگی
- استفاده در صنعت خودروسازی
- استفاده در آزمایشگاه‌ها و تجهیزات اپتیکی
- استفاده در صنایع پزشکی و دندانپزشکی
- استفاده در تأمین هوای ابزارهای پنوماتیک و …
طرز کار کمپرسور اسکرول
به صورت کلی کمپرسورهای اسکرول می‌توانند دو نوع مختلف شامل کمپرسورهای سرعت متحرک و کمپرسورهای سرعت ثابت داشته باشند و نحوه کنترل هرکدام از آنها متفاوت است اما هر دو می‌توانند در سه مرحله اصلی هوا را متراکم کرده و برای استفاده سایر دستگاه‌ها آماده کنند.
- مرحله اول مرحله مکش بوده و با شروع کار دستگاه، هوا از شیر ورودی به داخل کمپرسور فرستاده شده و سپس رزوه درونی دستگاه شروع به چرخش کرده و جریان گاز را داخل مارپیچ گیر می‌اندازد.
- مرحله دوم مرحله تراکم بوده که با تراکم مارپیچ دورانی جریان هوا در فضای ایجاد شده بین دو مارپیچ پیش رفته و باعث افزایش دما و فشار آن می‌شود.
- مرحله سوم مرحله تخلیه بوده و گاز مبرد به انتهای مسیر رسیده و توسط شیر تخلیه وسط مارپیچ به بیرون هدایت خواهد شد.
کمپرسور روتاری چیست؟
کمپرسور روتاری هم نوع دیگری از کمپرسورهای جابجایی مثبت است که در مکان‌هایی که حجم فشار و هوای بالا نیاز باشد استفاده می‌شود. این کمپرسورها با گردش 360 درجه‌ای تیغه‌ها عمل مکش و کمپرس ماده مبرد را انجام می‌دهند و زمانی که گاز از دریچه ورودی وارد کمپرسور شد در اثر چرخش تیغه‌ها و برخورد پره‌ها با گاز، با فشار به سوی لوله‌های خروجی هدایت می‌شود.
مهم‌ترین مزیت‌های کمپرسورهای روتاری شامل نصب ساده و آسان، طراحی ساده، عدم ایجاد آلودگی صوتی، تولید هوا با دمای کمتر و راندمان مناسب، داشتن قطعات متحرک کم، هزینه ابتدایی کم و … هستند هرچند که ایراداتی همچون طول عمر کم، کارایی کمتر به دلیل طراحی تک مرحله‌ای، امکان ورود روغن به داخل هوای فشرده، عدم کارایی مناسب در محیط‌های آلوده و … نیز خواهند داشت. مهم‌ترین کاربردهای کمپرسورهای روتاری استفاده در وسایل خانگی همچون یخچال و فریزر و استفاده در تهویه‌های خانگی و پمپ‌های گرمایش است.
پیشنهاد: اگر با انواع کمپرسورهای هوا آشنایی کامل ندارید پیشنهاد می‌شود مقاله “کمپرسور روتاری یا پیستونی + فرق کمپرسور روتاری با پیستونی” را که به توضیح کامل کمپرسور روتاری و تفاوت آن با کمپرسور پیستونی پرداخته است را مطالعه کنید.
طرز کار کمپرسور روتاری
طرز کار کمپرسورهای روتاری نیز می‌تواند منحصربه‌فرد باشد و برخلاف کمپرسورهای اسکرول در 5 مرحله انجام می‌شود.
- در مرحله اول شیر ورودی باز شده و حرکت دورانی پیستون در داخل محفظه سیلندر آغاز خواهد شد.
- در مرحله دو با شروع حرکت دورانی پره‌ها در داخل محفظه، خلأ ایجاد شده و باعث مکش گاز از شیر ورودی می‌شود
- در مرحله سوم شیر تخلیه بسته بوده و دوران پره‌ها باعث فشرده شدن گاز وارد شده پشت شیر تخلیه می‌شود که به افزایش دما و فشار گاز کمک می‌کند.
- در مرحله چهارم شیر تخلیه باز شده و سپس گاز با دما و فشار بالا به بیرون از سیلندر تخلیه می‌شود.
- در مرحله پنجم حرکت ۳۶۰ درجه‌ای پره‌ها در سیلندر تمام شده و سیکل عملکرد با رسیدن به نقطه نهایی، مجدداً به نقطۀ شروع برمی‌گردد.
تفاوت کمپرسور روتاری با اسکرول
همان‌طور که گفته شد کمپرسورهای روتاری و اسکرول از انواع کمپرسورهای جابجایی مثبت هستند و می‌توانند کاربردهای صنعتی، نیمه‌صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته باشند. این کمپرسورها اگرچه شباهت‌های متعددی از نظر کاربردها، ویژگی‌ها، قطعات، راندمان و … دارند اما می‌توانند تفاوت‌های متعددی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
تفاوت کمپرسور روتاری با اسکرول از نظر ظرفیت
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع کمپرسور میزان ظرفیت آنها است و در شرایط یکسان کمپرسورهای روتاری می‌توانند حجم هوای بیشتری را فشرده کنند و در اصطلاح دارای ظرفیت بالاتری هستند. البته سرعت کمپرسورهای اسکرول در فشرده‌سازی هوا بیشتر از کمپرسورهای روتاری است اما در کل راندمان کمپرسورهای روتاری بالاتر است.
پیشنهاد: قصد خرید پمپ خلا دارید؟ شما با انتخاب پارس وکیوم، می‌توانید بهترین و باکیفیت‌ترین پمپ وکیوم موجود در بازار را با قیمت مناسب دریافت کنید. همچنین اگر در هر یک از مراحل خرید، با مشکل مواجه شدید، می‌توانید با شماره 66801373-021 تماس بگیرید تا کارشناسان و متخصصان ما، به تمامی ابهامات و سوالات شما پاسخ دهند.
میزان مصرف انرژی
یکی دیگر از تفاوت‌های مهم این کمپرسورها میزان مصرف انرژی در آنها است. هرچند که هر دو کمپرسور میزان مصرف انرژی کمی دارند اما کمپرسورهای روتاری در مقایسه با کمپرسورهای اسکرول انرژی کمتری مصرف می‌کنند و این باعث می‌شود که راندمان و عملکرد بهتری داشته باشند.
هزینه‌های تعمیر و نگهداری
این دو کمپرسور از نظر هزینه‌های تعمیر و نگهداری نیز می‌توانند باهم متفاوت باشند. در حقیقت کمپرسورهای اسکرول هزینه‌های اولیه کمتری در مقایسه با کمپرسورهای روتاری دارند اما از نظر تعمیرات وضعیت کمپرسورهای روتاری بهتر است و هزینه تعمیر کمتری دارند. در حقیقت تعمیر کمپرسورهای روتاری راحت‌تر است ولی کمپرسورهای اسکرول تعمیر ساده‌ای ندارند و در صورت ایجاد مشکل قطعات آنها باید تعویض شوند.
ایجاد آلودگی صوتی و راحتی محیط
دیگر تفاوت کمپرسور روتاری با اسکرول میزان ایجاد آلودگی‌های صوتی آنها است هرچند که هر دو کمپرسور کم صداترین انواع کمپرسور هوا به شمار می‌روند اما کمپرسورهای اسکرول در مقایسه با کمپرسورهای روتاری آلودگی‌های صوتی بسیار کمتری ایجاد می‌کنند.
تفاوت کمپرسور روتاری با اسکرول از نظر قیمت
به صورت کلی قیمت کمپرسورهای هوا می‌تواند تحت تأثیر فاکتورها و پارامترهای مختلفی همچون ظرفیت، سرعت، ابعاد و اندازه، برند سازنده و … باشد اما در شرایط یکسان کمپرسورهای روتاری را می‌توان با قیمت‌های کمتری نسبت به کمپرسورهای اسکرول خریداری کرد.
پیشنهاد: یکی از پراستقبال‌ترین محصولاتی که توسط پارس وکیوم به عنوان نماینده روبوسکی در ایران در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد، بلوئر روبوسکی است. شما می‌توانید با اطمینان از اصالت کالا، انواع بلوئر هوا را با بهترین کیفیت از ما تهیه کنید.
کاربردهای کمپرسور هوا
هر کدام از انواع کمپرسورهای روتاری و اسکرول با توجه به قابلیت‌ها و ویژگی‌هایی که دارند می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند اما می‌توان گفت کمپرسورهای اسکرول می‌توانند کاربردهای صنعتی، نیمه‌صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته باشند.
جمع‌بندی نهایی
کمپرسورهای اسکرول و روتاری از جمله کمپرسورهای جابجایی مثبت هستند که به واسطه داشتن ویژگی‌ها قابلیت‌های مختلف می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند. تفاوت کمپرسور روتاری با اسکرول را می‌توان در میزان مصرف انرژی، قیمت، هزینه‌های تعمیر و نگهداری، میزان آلودگی‌های صوتی ایجاد شده، ظرفیت و … دانست و در هرکدام از این فاکتورها یکی از کمپرسورها می‌تواند برتری داشته باشد اما به صورت کلی می‌توان گفت کمپرسورهای اسکرول دارای کاربردهای بیشتری هستند.
