پمپ‌های آب از جمله کاربردی‌ترین پمپ‌هایی هستند که امروزه در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای دسته‌بندی این پمپ‌ها میزان توان و راندمان آن‌ها است که بر اساس اسب بخار است. پمپ‌های نیم اسب از جمله رایج‌ترین پمپ‌هایی هستند که می‌توانند کاربردهای متعددی در ساختمان‌های مسکونی، کشاورزی و صنایع کوچک داشته باشند. پمپ‌های نیم اسب مانند انواع پمپ‌های دیگر در کنار مزیت‌ها و ویژگی‌های مثبت می‌تواند معایب و ایراداتی داشته باشد. یکی از رایج‌ترین مشکلات این پمپ‌های هوا گرفتن است که می‌تواند باعث کاهش راندمان پمپ، داغ شدن آن و حتی سوختن موتور پمپ شود. در ادامه مطلب به بررسی کامل هواگیری پمپ آب نیم اسب و اهمیت و تأثیر آن بر روی عملکرد و راندمان پمپ پرداخته می‌شود.
منظور از هوا گرفتن پمپ آب و دلایل آن
پمپ آب می‌تواند با تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی، فشار آب را تقویت کند و زمانی که دچار هوا گرفتگی شود دیگر در مدار خود گردش آب نخواهد داشت. هرچند که وجود مقادیر کم هوا در پمپ‌های آب اجتناب‌ناپذیر است اما اگر میزان هوا از حد بحرانی خود عبور کند و به دهانه مکش پمپ برسد، دیگر اجازه نمی‌دهد آب مکش پیدا کند و جریان داشته باشد. زمانی که پمپ آب دچار هوا گرفتگی شود کارایی خود را از دست داده و یکسره کار می‌کند و در نهایت ممکن است دچار سوختگی شود. از مهم‌ترین دلایل هوا گرفتن پمپ آب می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- نصب نادرست و غیر اصولی پمپ آب خانگی
- خرابی واشر یا اورینگ پمپ آب
- یخ‌زدگی پمپ آب
- شکستگی پوسته پمپ آب خانگی
- خالی کار کردن پمپ (تمام شدن آب مخزن)
- شکستگی یا ترک در لولههای پمپ آب خانگی
- مشکل در اتصالات پمپ و یا تنظیم نبودن ارتفاع آن
- خرابی بوشن پمپ آب
- عدم استفاده از نوار تفلون و …
منظور از هواگیری پمپ آب نیم اسب
همان‌طور که گفته شد هوا گرفتن پمپ آب می‌تواند باعث بروز مشکلات مختلف در پمپ شده و در نهایت راندمان و عملکرد آن را مختل کند. منظور از هواگیری پمپ آب در اصل عملیاتی است که طی آن خلأ و یا هوای ایجاد شده در پمپ‌های آب و همچنین لوله‌ها و اتصالات آن‌ها گرفته شود و هوای محبوس شده تخلیه گردد. هواگیری پمپ آب نیم اسب و سایر پمپ‌های آب باعث می‌شود که موتور و قطعات دیگر به خوبی کار خود را انجام بدهند، راندمان و کارایی پمپ آب به حالت عادی برگشته و هیچ‌گونه سر و صدا و لرزش اضافی در پمپ آب مشاهده نخواهد شد. در اصل هواگیری پمپ آب باعث می‌شود که عملیات مکش و دهش پمپ به خوبی انجام شده و انتقال آب و افزایش فشار آن به خوبی صورت پذیرد.
بهترین زمان برای هواگیری پمپ آب
از آنجایی که هوا گرفتن پمپ آب می‌تواند در اثر عوامل و دلایل مختلفی انجام شود زمان هواگیری پمپ آب نیم اسب نیز متفاوت خواهد بود و باید ابتدا دلیل اصلی هوا گرفتن آن مشخص شود. به صورت کلی بهترین زمان برای هواگیری انواع پمپ‌های آب شامل موارد زیر خواهند بود.
- زمانی که پمپ آب برای اولین بار در یک محیط نصب می‌شود و قبل از استفاده از آن بهترین زمان برای هواگیری خواهد بود.
- زمانی که پمپ آب نیم اسب به صورت یکسره کار کند و هیچ‌گونه قطع و وصلی نداشته باشد حتماً باید هواگیری انجام شود.
- زمانی که هیچ شیری باز نیست اما پمپ آب همچنان در حال کردن است مشخص است که دچار هوا گرفتگی شده و نیاز به هواگیری خواهد داشت.
- زمانی که پمپ آب روشن باشد و کار کند اما فرآیند مکش و انتقال آب به درستی انجام نشود نشان‌دهنده هوا گرفتن آن است و نیاز به هواگیری خواهد داشت.
- زمانی که پمپ آب کار نکند ممکن است یکی از دلایل آن هوا گرفتگی باشد و بعد از بررسی قطعات مختلف و اطمینان از سلامت آن‌ها باید اقدام به هواگیری شود.
- همچنین پس از تعمیرات لوله‌کشی ساختمان و تاسیسات آن یا زمانی که تعمیرات شبکه‌ی آب‌رسانی انجام می‌شود لازم است که پمپ آب هواگیری شود.
نحوه هواگیری پمپ آب نیم اسب و نکات مهم آن
پمپ آب، پمپ خلأ و سایر تجهیزات دیگر ممکن است در طول زمان کار دچار ایرادات مختلفی شوند و لازم است که افراد با اشراف کامل به مشکل اقدام به برطرف کردن آن کنند. برای هواگیری پمپ آب نیم اسب نیز می‌توان در چهار مرحله کلی اقدام نمود.
در مرحله اول حتماً باید برق پمپ آب قطع شود تا از بروز آسیب‌های بیشتر و خسارت‌های مالی و جانی جلوگیری شود. همچنین باید از میزان فشار آب در لوله‌ها کم کرد و برای این کار می‌توان یکی از شیرهای متصل به پمپ آب را باز کرد تا آب موجود در لولههای ساختمان خارج شود.
در مرحله دوم و قبل از هر اقدامی باید مقداری آب آماده کرد و برای این کار باید ابتدا مشخص شود که چه ارتفاعی از پمپ را باید هواگیری کرد. چنانچه ارتفاع و مسیر کوتاه باشد می‌توان از یک پارچ آب استفاده کرد چرا که پمپ نیم اسب نیازی به آب زیاد ندارد. اگر ارتفاع و مسیر طولانی بود باید از شیلنگ آب استفاده کرد.
پمپ‌های آب به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که دارای یک بخش آب ریز و یا پرایم هستند. در مرحله سوم می‌توان درب این قطعه را باز کرده و سپس آب را وارد دستگاه کرد. با این کار آب وارد اتاق پروانه سیستم و لوله خروجی پمپ آب می‌شود و باید این کار را تا زمانی که آب به لبه شش ضلعی و یا مربعی پمپ رسید ادامه داد.
در مرحله چهارم باید صبر کرد تا آب وارد شده به سیستم، هوای موجود در سیستم و مسیر پمپ را به طور کامل تخلیه کند و بعد از اطمینان از خارج شدن کامل هوا باید درب پرایم را بست. برای اطمینان از هواگیری مناسب می‌توان عملیات گفته شده را دو بار تکرار کرد.
از نکات مهم هواگیری پمپ می‌توان به مواردی همچون اطمینان از قطع بودن برق دستگاه، برطرف کردن هرگونه نشتی در پمپ، بررف کردن ایرادات فنی و تعمیر قطعات آسیب دیده قبل از هواگیری و استفاده مجدد و … توجه داشت.
جمع‌بندی نهایی
پمپ آب نیم اسب از جمله پمپ‌های کاربردی و رایجی است که می‌تواند در ساختمان‌ها و صنایع کوچک استفاده‌های متعددی داشته باشد. یکی از رایج‌ترین مشکلات این پمپ‌ها هوا گرفتن است که می‌تواند دلایل مختلفی همچون نصب نادرست، خرابی قطعات، یخ‌زدگی، شکستگی، خالی کار کردن پمپ و … داشته باشد و در نهایت دچار مشکلاتی همچون یکسره کار کردن، صدا و لرزش زیاد، مکش و دهش ناقص و حتی سوختگی موتور شود به همین دلیل در صورت مشاهده این مشکل حتماً باید اقدام به هواگیری پمپ کرد تا اختلالی در راندمان و عملکرد آن ایجاد نشود.
