کمپرسور باد یکی از کاربردی‌ترین تجهیزاتی است که امروزه در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته و بر اساس فاکتورها و پارامترهای متعددی دسته‌بندی می‌شود. کمپرسورهای هوا می‌توانند از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل شوند و هر کدام از این قطعات وظایف منحصربه‌فردی خواهند داشت. درایر (Dryer) یا خشک‌کن یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین قطعات کمپرسور باد است که برای حذف رطوبت هوای محیط به کار می‌رود. انتخاب درایر مناسب برای کمپرسورهای هوا می‌تواند اهمیت و ارزش بالایی داشته باشد چرا که می‌تواند بر روی عملکرد و راندمان دستگاه مؤثر باشد. در ادامه این مطلب به بررسی مهم‌ترین فاکتورهای انتخاب درایر کمپرسور و نکات آن پرداخته می‌شود.
درایر کمپرسور هوا چیست؟
همیشه مقداری رطوبت در هوای محیط وجود دارد و زمانی که کمپرسور هوا، اقدام به متراکم کردن آن می‌کند، حجم و مقداری رطوبت می‌تواند در هوای فشرده 8 تا 10 برابر بیشتر از محیط شود و در نهایت تبدیل به قطرات آب گردد. چنانچه این آب با روغن ترکیب شود اثرات منفی و مضری بر روی دستگاه‌های پنوماتیک خواهد داشت و باید حتماً این رطوبت از دستگاه حذف شود. آب موجود در هوای فشرده می‌تواند مشکلات متعددی همچون عدم کار کردن تجهیزات پنوماتیک، یخ زدن خطوط انتقال هوا، کاهش کیفیت عملکرد عملگرهای پنوماتیکی، زنگ زدن قطعات دستگاه‌ها، مسدود شدن نازل‌ها و … ایجاد کند.
درایر هوا (Dryer Air) قادر است که رطوبت موجود در هوای فشرده را حذف کند. درایرها می‌توانند انواع مختلفی همچون درایر تبریدی، درایر جذبی و خشک‌کننده کمپرسور ممبرانی داشته باشند که هر کدام عملکرد، ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی دارند. در مقاله‌ای تحت عنوان تفاوت درایر جذبی و تبریدی + راهنمای انتخاب آن از سایت پارس وکیوم به بررسی تفاوت‌های درایر جذبی و تبریدی پرداخته شده که اطلاعات مفیدی به خواننده ارائه خواهد کرد.
اصلی‌ترین فاکتورهای انتخاب درایر کمپرسور
درایر کمپرسور به واسطه کاربرد و عملکرد مؤثری که دارد می‌تواند در صنایع مختلفی همچون صنایع غذایی، صنایع دارویی، صنعت سیمان، تصفیه آب صنعتی، دستگاه‌های سورتینگ، ماشین‌آلات آزمایشگاهی حساس به رطوبت، عمل گرهای پنوماتیکی دقیق و … بسیار کاربردی باشد. از مهم‌ترین مزایای استفاده از این قطعات در کمپرسور هوا می‌توان به مواردی همچون افزایش کیفیت هوای فشرده، افزایش طول عمر تجهیزات و ابزارهای پنوماتیک، سهولت کار دستگاه‌ها، جلوگیری از رسوب گرفتن دستگاه‌ها، ممانعت از یخ‌زدگی لوله‌های انتقال هوا، جلوگیری از زنگ‌زدگی خطوط انتقال، افزایش ایمنی بهداشتی در تجهیزات و … می‌باشند. برای انتخاب و خرید درایر کمپرسور همچون خرید بلوئر هوا باید به نکات مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر خواهند بود.
کاربرد هوای فشرده و میزان رطوبت مجاز
کمپرسور هوا در صنایع مختلف و برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد به همین دلیل حوزه کاربردی کمپرسور نقش پررنگی در انتخاب درایر خواهد داشت. به عنوان نمونه وجود رطوبت در هوای فشرده در صنعت غذا و دارو با صنایعی همچون کشاورزی و خودروسازی متفاوت خواهد بود. در برخی صنایع، رطوبت باید بسیار کم باشد، در حالی که در برخی دیگر، رطوبت به میزان کم قابل قبول است.
شرایط محیطی و نقطه شبنم
نکته دیگری که باید در زمان انتخاب و خرید درایر به آن توجه داشت، شرایط محیط و حجم رطوبت هوا می‌باشد. کمپرسورهای هوا در محیط‌های مختلفی همچون محیط شرجی، محیط گرم و خشک و … به کار می‌روند و درایر انتخاب شده باید متناسب با شرایط محیطی انتخاب گردد. همچنین نقطه شبنم هوای فشرده به دمایی اشاره دارد که در آن، بخار آب به صورت مایع تبدیل می‌شود و باید در زمان خرید درایر به آن توجه داشت. درایرهای تبریدی نقطه شبنم حدود 3 درجه سانتی‌گراد را فراهم می‌کنند، در حالی که درایرهای جذبی می‌توانند نقطه شبنم تا -40 درجه سانتی‌گراد یا کمتر را فراهم کنند.
میزان و ظرفیت دبی هوای تولیدشده
فاکتور دیگری که در زمان انتخاب و خرید درایر کمپرسور باید در نظر گرفت میزان دبی هوای تولید شده و ظرفیت دستگاه است. کمپرسور نیز همانند پمپ خلأ دارای ظرفیت‌های مختلفی است و طبیعتاً هر چقدر دستگاه ظرفیت بیشتری داشته باشد حجم بیشتری از رطوبت وارد هوای متراکم شده می‌شود و این می‌تواند در انتخاب درایر نقش پررنگی داشته باشد.
میزان فشار کاری کمپرسور و جریان قابل عبور از درایر
میزان فشار کاری کمپرسور نیز می‌تواند نقش پررنگی در انتخاب درایر داشته باشد. همچنین حجم و میزان جریان قابل عبور از درایر می‌تواند در انتخاب آن مؤثر باشد. در مقاله‌ای تحت عنوان بلوئر روبوسکی به بررسی بلوئرهای روبوسکی، ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای آن‌ها پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی به خواننده ارائه کند.
علاوه بر موارد گفته شده در زمان انتخاب درایر کمپرسور باید به پارامترهای دیگری همچون قیمت دستگاه، میزان مصرف انرژی آن، ابعاد و اندازه‌های درایر، هزینه‌های نگهداری، نحوه عملکرد و … توجه داشت. در اصل هر فاکتوری که بتواند بر عملکرد کمپرسور هوا تأثیر داشته باشد باید در زمان خرید درایر مورد توجه قرار بگیرد.
جمع‌بندی نهایی
کمپرسور هوا از قطعات مختلفی تشکیل شده که هرکدام وظایف خاص و منحصربه‌فردی دارند. درایر یا خشک کن از مهم‌ترین قطعاتی است که برای حذف رطوبت موجود در هوای فشرده شده به کار می‌رود. برای انتخاب درایر مناسب باید به مواردی همچون کاربرد هوای فشرده و میزان رطوبت مجاز، شرایط محیطی و نقطه شبنم، میزان و ظرفیت دبی هوای تولیدشده، میزان فشار کاری کمپرسور و جریان قابل عبور از درایر توجه داشت.
