اگر در کارگاه و یا فعالیت‌های مختلف تعمیرگاهی به مکش و همچنین دمش هوای فشرده نیاز داشته باشید، چکار می‌کنید؟ آیا برای هر کدام از این حالت‌ها یک دستگاه جداگانه تهیه می‌کنید؟ و یا به سراغ پمپ وکیوم دوکاره می‌روید؟
پمپ وکیوم دوکاره (Two – Function Vaccum Pump) دستگاهی است که هر دو عمل مکش برای تخلیه هوا و ایجاد خلاء به همراه دمش برای ایجاد فشار مثبت را انجام می‌دهد. پس از خرید دستگاه پمپ وکیوم دوکاره عملاً می‌توانید در هر شرایطی و به سرعت برای تولید خلاء و یا افزایش فشار مثبت در هر نوع محفظه بسته اقدام کنید. با این حال قبل از تهیه چنین دستگاهی بهتر است با جزئیات فنی، روش کار و نکات خرید پمپ وکیوم دوکاره آشنا شوید.
پمپ وکیوم دوکاره چگونه کار می‌کند؟
پمپ وکیوم دوکاره برای هر دو حالت مکش و دمش طراحی شده است. اما قرار نیست تا این دو شرایط مختلف را همزمان انجام دهید. بلکه این پمپ‌ها دارای کلید و یا اهرمی برای تغییر حالت و تعیین نوع عملکرد هستند. به این ترتیب هر پمپ وکیوم دوکاره دارای دو حالت مستقل است:
حالت وکیوم
در این حالت پمپ وکیوم دوکاره قادر است تا هوا و یا هر نوع گاز را از داخل سیستم بسته مکش کرده و به سمت بیرون هدایت کند. این کار تا مرحله نسبی تولید خلاء در داخل سیستم ادامه پیدا می‌کند. بخش وکیوم این پمپ‌ها از نوع جابجایی مثبت است که براساس پره‌های دوار یا پیستونی طراحی شده است. این پمپ‌ها با توجه به مکانیزم طراحی و ظرفیت کاری می‌توانند خلاء نهایی نسبتا خوبی تا مرز 0.8 پاسکال را تولید نمایند.
حالت دمش
حالت دمش در پمپ وکیوم دوکاره دقیقاً عکس حالت وکیوم است. در این حالت هوا از محیط بیرون سیستم مکیده شده و پس از متراکم سازی به داخل سیستم بسته دمش می‌شود. در این حالت پمپ وکیوم دوکاره به مانند یک کمپرسور باد قدرتمند کار می‌کند.
کاربردهای پمپ وکیوم دوکاره
پمپ وکیوم دوکاره یک تیر و دو نشان در کارگاه‌ها و مشاغل گوناگون است. دستگاهی که بتواند هر دو عمل مکش و دمش را با قدرت کافی انجام دهد، قاعدتاً ابزاری بسیار کاربردی است. از این پمپ‌ها در شرایط گوناگون استفاده می‌کنند، مواردی مانند:
- صنایع بسته‌بندی مواد غذایی برای خارج کردن هوا از داخل کیسه محصولات
- باد کردن اشیا از قبیل تشک‌های بادی، قایق‌های بادی، وسایل کمپینگ و…
- حوزه‌های پزشکی و دندانپزشکی
- کاربردهای صنعتی و آزمایشگاهی برای تست تحت خلا
- تهویه و انتقال مواد در صنایع کوچک
- تعمیر و سرویس سیستم‌های تبرید و انواع کولر گازی
انواع پمپ دوکاره وکیوم
انواع پمپ دوکاره وکیوم را براساس مکانیزم طراحی و قابلیت تولید هوای کم‌فشار و یا پرفشار دسته‌بندی می‌کنند. انواع پمپ دوکاره وکیوم به قرار زیر هستند:
پمپ‌های دوکاره پره‌دار
پمپ‌های پره‌دار رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع پمپ وکیوم دوکاره است. این پمپ‌ها از یک روتور خارج از مرکز در داخل یک محفظه استوانه‌ای برخوردار هستند و پره‌هایی از جنس کربنی یا کامپوزیتی درون شیارهای روتور قرار دارد که با نیروی گریز از مرکز یا فنر به دیواره‌ی محفظه می‌چسبند. این پمپ‌ها می‌توانند خلاء نسبتاً بالا در حدود 0.8 بار را تولید کرده و حتی قدرت دمش خوبی دارند. از طرفی عملکرد آنها نسبتا بی‌صدا است، اما برای کارکردهای طولانی به روغنکاری نیازمند هستند.
پمپ‌های دوکاره دیافراگمی
این پمپ‌ها بر پایه حرکت رفت و برگشتی یک دیافراگم انعطاف پذیر کار می‌کنند. این دیافراگم لاستیکی یا پلیمری نیز توسط یک موتور متناوبا بالا و پایین می‌رود. با تغییر حجم محفظه پمپ نیز عملیات مکش و یا دمش انجام خواهد شد. اگر چه پمپ‌های دوکاره دیافراگمی قدرت تولید خلاء مانند پمپ‌های پره‌دار را ندارند، اما بدون نیاز به روغنکاری کار کرده و در برابر رطوبت یا گرد و غبار کاملاً مقاوم هستند.
پمپ‌های دوکاره پیستونی
پمپ‌های پیستونی بهترین مکانیزم طراحی پمپ‌های تک کاره وکیوم یا کمپرسورهای صنعتی هستند. اما در شرایطی خاص نیز برای طراحی پمپ وکیوم دوکاره استفاده می‌شوند. در این نوع پمپ از عملکرد رفت و برگشتی یک پیستون برای تولید مکش یا دمش استفاده شده است. این پمپ‌ها اگرچه تا حدودی کند هستند، اما قدرت بسیار خوب برای تولید خلاء کامل و یا فشار بسیار بالا دارند.
انواع پمپ دوکاره وکیوم در یک نگاه
| نوع پمپ | مکانیزم کار | نقطه قوت | نقطه ضعف | کاربردها |
| پمپ وکیوم پره‌دار | چرخش پره‌ها در محفظه‌های خارج از مرکز |
|
|
|
| پمپ وکیوم دیافراگمی | حرکت دیافراگم پلیمری |
|
|
|
| پمپ وکیوم پیستونی | حرکت رفت و برگشت پیستونی | فشار دهش و دمش بسیار بالا |
|
|
تفاوت پمپ وکیوم دوکاره و تک کاره
تفاوت پمپ‌های وکیوم دوکاره و تک کاره در قابلیت‌های فنی آنها است. پمپ‌های تک کاره صرفاً برای یک نوع فعالیت مانند مکش و ایجاد خلاء طراحی شده‌اند و کاربردی انحصاری مانند استفاده برای سرویس سیستم‌های سرمایشی دارند. اما پمپ‌های وکیوم دوکاره علاوه‌بر ایجاد خلا توانایی دمش برای افزایش فشار داخل سیستم‌های بسته را دارند.
تفاوت پمپ دوکاره با پمپ دو مرحله‌ای
در صنعت، پمپ‌های وکیوم خاصی طراحی شده که با عنوان پمپ وکیوم دو مرحله‌ای می‌شناسیم. گاهاً به اشتباه این پمپ‌های دو مرحله‌ای مانند پمپ وکیوم رینگ مایع را به جای پمپ‌های وکیوم دوکاره در نظر می‌گیرند. ولی این دو دستگاه چه از نظر مکانیزم طراحی و چه از نظر کاربرد تفاوت‌های اساسی دارند.
تا اینجای مطلب متوجه شده‌اید که پمپ وکیوم دوکاره دستگاهی برای کار کردن در شرایط مکش (وکیوم) برای تولید حالت خلاء و یا در شرایط دمش برای افزایش فشار داخل یک سیستم بسته است. پمپ‌های وکیوم دوکاره دو وظیفه مختلف را انجام می‌دهند. اما پمپ‌های وکیوم دو مرحله‌ای تنها یک وظیفه یعنی تولید خلا را در بهترین شرایط ممکن انجام می‌دهند.
پمپ وکیوم دو مرحله‌ای از دو محفظه مجزا برای ایجاد خلا بسیار عمیق استفاده می‌کند. در این پمپ‌ها عملیات مکش و تولید خلا در دو مرحله تکمیل می‌شود. به این ترتیب پمپ‌هایی هستند که فقط برای تولید خلا کارایی دارند، اما خلا را در دو مرحله و بسیار عمیق در حدود 0.1 پاسکال ایجاد می‌کنند.
سخن پایانی: توصیه‌هایی برای خرید پمپ وکیوم دوکاره
خرید پمپ وکیوم دوکاره تضمین انجام کار در شرایط مختلف است. اگر به خلا بسیار عمیقی نیاز دارید، چاره‌ای ندارید که یک پمپ وکیوم دو مرحله‌ای را تهیه کنید. اما برای بسیاری از کاربردهای معمولی که نیازی به خلا عمیق نیست، دلیلی وجود ندارد تا هزینه سنگین دستگاه‌های وکیوم دو مرحله‌ای را متقبل شوید. با خرید پمپ وکیوم دوکاره عملاً حتی دیگر نیازی به تهیه کمپرسور ندارید. این پمپ‌ها کاملاً اقتصادی‌تر، به صرفه‌تر و هوشمندانه هستند.
اما در هنگام انتخاب پمپ وکیوم دوکاره حتماً مشخصات فنی دستگاه از قبیل قدرت مکش به بار (bar) و یا کیلو پاسکال (Kpa) را بررسی کنید. اطلاعات کافی درباره سرعت مکش و دمش بر مبنای لیتر در دقیقه (L/min) یا فوت مکعب در دقیقه (Cfm) به دست آورید. این اعداد نشان می‌دهند که پمپ قادر است تا با چه سرعتی هوا را از سیستم خارج کرده و یا وارد سیستم کند. در عین حال از سازگار بودن منبع تغذیه موتور پمپ وکیوم با شرایط پروژه خودتان مطمئن شوید. جهت بررسی ظرفیت مورد نیاز پروژه و انتخاب بهترین مدل پمپ وکیوم دوکاره نیز می‌توانید از مشاوره کارشناسان ما در گروه پارس وکیوم استفاده کنید.
