اینورترها از جمله تجهیزاتی هستند که امروزه نقشی حیاتی در صنایع مختلف داشته و قادر خواهند بود جریان مستقیم (DC) را به جریان متناوب (AC) تبدیل کنند و به عملکرد بهینه تجهیزات الکتریکی و صنعتی کمک نمایند. هرچند که اینورترها می‌توانند طول عمر مفید تجهیزات را افزایش دهند اما خود آن‌ها نیز دارای یک طول عمر مشخص بوده و برای آنکه کارایی بهینه‌تری داشته باشند باید به نکات مختلفی در مورد نصب، نگهداری و تعمیر آن‌ها توجه داشت. در ادامه این مطلب به بررسی مهم‌ترین نکات طلایی برای افزایش عمر اینورتر پرداخته می‌شود.
اینورتر چیست؟
همانطور که گفته شد اینورتر دستگاهی است که می‌تواند جریان مستقیم (DC) را به جریان متناوب (AC) تبدیل و این قابلیت باعث می‌شود که کاربردهای متعددی در بسیاری از سیستم‌های انرژی خورشیدی، کنترل سرعت موتورهای الکتریکی، سیستم‌های برق اضطراری، تجهیزات صنعتی و … داشته باشد. این دستگاه می‌تواند ولتاژ و فرکانس خروجی را تنظیم کند و به این ترتیب انعطاف‌پذیری بیشتری در استفاده از انرژی الکتریکی فراهم خواهد کرد.
اینورترها به صورت کلی به دو دسته اصلی استاتیک (بدون قطعات متحرک) و دینامیک (با قطعات متحرک) تقسیم می‌شوند و هر کدام می‌توانند کاربردها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند. اینورترها با نام‌های دیگری همچون مبدل جریان، درایو، درایو فرکانس متغیر، کنترل دور موتور یا VFD نیز شناخته می‌شوند. لازم به ذکر است که مقصود از اینورتر با اینورتر کولر و اینورتر کمپرسور متفاوت است
بهترین راهکارهای افزایش عمر اینورتر
همانطور که گفته شد اینورترها نقش پررنگی در صنایع گوناگون دارند و امروزه کاربردهای متعددی دارند. برای افزایش ماندگاری اینورتور و دوام طول عمر آن لازم است که به نکات و پارامترهای مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
نصب در محیط مناسب
شرایط محیطی از جمله اصلی‌ترین فاکتورهایی است که می‌تواند بر روی عملکرد و کارایی اینورتر و همچنین طول عمر آن تاثیر داشته باشد. در حقیقت شرایط محیطی می‌تواند به شیوه‌های مختلف بر روی طول عمر و عملکرد اینورتر تاثیر داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر می‌باشند:
- افزایش دمای محیط می‌تواند باعث داغ شدن قطعات داخلی اینورتر و آسیب دیدن آن‌ها شود و بعد از مدتی باعث آسیب‌های جدی‌تر و حتی سوختگی دستگاه می‌شود.
- وجود رطوبت در محیط می‌تواند منجر به زنگ‌زدگی و خوردگی قطعات مختلف دستگاه و همچنین بروز اتصالی شود که طول عمر دستگاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- همچنین ورود گرد و غبار به داخل اینورتر باعث کاهش راندمان آن و در نهایت کاهش طول عمر قطعات مختلف می‌شود.
با توجه به شرایط گفته شده حتماً باید دستگاه اینورتر مانند پمپ خلأ و هر نوع وسیله کاربردی دیگر در یک محیط با تهویه مناسب و عاری از گردوخاک و رطوبت نصب شود. کنترل شرایط محیطی می‌تواند تضمین کننده راندمان بهتر دستگاه اینورتر و افزایش طول عمر آن شود.
جلوگیری از اضافه بار و مراقبت از نوسانات ولتاژ و جریان
نکته بسیار مهم دیگری که در استفاده و نگهداری دستگاه‌های اینورتر و افزایش طول عمر آن‌ها مؤثر است، جلوگیری از وارد شدن اضافه بار به دستگاه است. در اصل اینورتر باید از نظر ظرفیت با توان موتورها هماهنگی داشته باشد تا تحت فشار قرار نگیرد در غیر اینصوت آسیب‌های جدی به IGBT دستگاه وارد می‌شود. همچنین با استفاده کردن از محافظ‌های ولتاژ می‌توان از بروز نوسانات ولتاژی جلوگیری کرد. زمانی که ولتاژ برق دستگاه ثابت باشد کمتر دچار فشار می‌شود و در نهایت طول عمر آن افزایش پیدا می‌کند.
نگهداری و سرویس دوره‌ای
می‌توان گفت مهم‌ترین و اصلی‌ترین راهکار افزایش طول عمر دستگاه‌های صنعتی و غیر صنعتی، نگهداری و سرویس دوره‌ای آن‌ها در کنار استفاده درست است. در حقیقت زمانی که اینورتر به صورت دوره‌ای سرویس شود، هرگونه ایراد و مشکل آن به سرعت شناسایی شده و می‌توان از خرابی‌ها و آسیب‌های بیشتر جلوگیری کرد. برای سرویس دوره‌ای و افزایش عمر اینورتر می‌توان کارهایی همچون برنامه‌ریزی برای سرویس‌های ماهانه و سالانه، بررسی اتصالات الکتریکی و سفت کردن پیچ‌ها، تمیز کردن اجزای داخلی و خارجی از گرد و غبار و … را به صورت منظم انجام داد.
استفاده از قطعات و لوازم جانبی با کیفیت
طبیعتاً دستگاه‌های اینورتر هم همانند انواع تجهیزات دیگر بعد از مدتی استفاده دچار ایرادات مختلفی می‌شوند و نیاز به تعمیر و ترمیم پیدا می‌کنند. تعمیر و ترمیم دستگاه با استفاده از قطعات و لوازم اصلی و باکیفیت می‌تواند نقش پررنگی در افزایش راندمان دستگاه و طول عمر آن داشته باشد. استفاده از قطعات بی‌کیفیت علی رغم کاهش هزینه‌های تعمیرات می‌تواند خسارت‌های متعددی ایجاد کرده و باعث بروز آسیب‌های جدی و کاهش طول عمر دستگاه شود. استفاده از کابل‌ها و اتصالات استاندارد، انتخاب فیلترها و خازن‌های با کیفیت، بهره‌گیری از لوازم جانبی توصیه‌شده توسط سازنده و … از مهم‌ترین اقداماتی است که در زمان تعمیر باید انجام داد. همانطور که استفاده از قطعات بلوئرهای درجه دوم و سوم در تعمیر بلوئر روبوسکی می‌تواند باعث بروز خسارت‌های جبران‌ناپذیری شود، استفاده از قطعات لوازم جانبی بی‌کیفیت در اینورترها نیز نتیجه عکس خواهد داشت.
آموزش و آگاهی کارکنان و استفاده از خدمات متخصصین
نکته دیگری که می‌تواند در افزایش عمر اینورتر و ماندگاری آن نقش پررنگی داشته باشد، افزایش آگاهی و اطلاعات فنی کارکنان و اپراتورها است. افرادی که از دستگاه‌های اینورتر استفاده می‌کنند باید از یک دانش فنی مناسب برخوردار باشند و بتوانند دستورالعمل‌های عملیاتی را به بهترین شیوه پیاده کنند و در سریع‌ترین زمان ممکن مشکلات و ایرادات را شناسایی نمایند.
همچنین حتماً باید برای نصب، راه‌اندازی، عیب‌یابی و تعمیر اینورتر از خدمات متخصصین و افراد تکنسین استفاده شود. این افراد به واسطه مهارت، دانش و تجربه‌ای که دارند می‌توانند از بروز مشکلات و آسیب‌های مختلف جلوگیری کرده و باعث افزایش طول عمر دستگاه گردند. همانطور که نماینده aerzen محصولات اصلی و خدمات مشاوره‌ای کارشناسی به مشتریان ارائه می‌کند، برای خرید و استفاده از اینورترها نیز باید از خدمات و محصولات نمایندگی‌های معتبر و شناخته شده استفاده کرد.
در کنار موارد گفته شده می‌توان به نکات دیگری همچون عدم خاموش و روشن کردن مکرر اینورتر، تراز بودن اینورتر، رعایت فاصله دستگاه از دیوار و تجهیزات دیگر، استفاده از سیم ارت و اتصال یه سیستم ارت استاندارد، جلوگیری از آسیب فیزیکی اینورتر و … برای افزایش طول عمر دستگاه توجه داشت.
جمع‌بندی نهایی
اینورتر دستگاهی است که برای تبدیل جریان مستقیم (DC) به جریان متناوب (AC) و همچنین تنظیم ولتاژ و فرکانس خروجی به کار می‌رود و می‌تواند کاربردها و استفاده‌های صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته باشد. از جمله راهکارهای مؤثر برای افزایش طول عمر این دستگاه می‌توان به مواردی همچون نصب در محیط مناسب، جلوگیری از اضافه بار و مراقبت از نوسانات ولتاژ و جریان، نگهداری و سرویس دوره‌ای، استفاده از قطعات و لوازم جانبی با کیفیت، آموزش و آگاهی کارکنان و استفاده از خدمات متخصصین و … اشاره کرد.
