طب سنتی و طب مکمل که با نام طب جایگزین یا انرژی درمانی نیز شناخته می‌شود در طول تاریخ جایگاه ویژه‌ای در بین افراد داشته و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها و عارضه‌ها به کار رفته‌اند. بادکش درمانی (Cupping Therapy) به عنوان یکی از روش‌های انرژی درمانی شناخته می‌شود که خاستگاه آن از کشور چین بوده و از دیرباز در کشورهای هند و ایران نیز مورد استفاده قرار گرفته است و حتی احادیث و روایت‌های مختلفی نیز در مورد آن وجود دارد. با وجود پیشرفت گسترده طب شیمیایی در سراسر جهان، طب سنتی محبوبیت خود را حفظ کرده و کاربردهای متعدی دارد. در ادامه مطلب به بررسی بادکش کردن در طب مکمل، مزیت‌ها و معایب آن و همچنین نحوه انجام آن پرداخته خواهد شد.
بادکش کردن و انواع روش‌های آن
بادکش کردن، بادکش درمانی یا حجامت یک روش انرژی درمانی است که با استفاده از فنجان‌های شیشه‌ای، لیوان، یا فنجان‌های چوبی و سفالی پوست فرد مکیده و کشیده می‌شود. این کار باعث می‌شود که جریان خون بهبود پیدا کند و اکسیژن‌رسانی به نقاط مختلف بدن راحت‌تر انجام شود در حقیقت این روش درمانی باعث می‌شود که تنش‌های عضلانی کاهش پیدا کرده و جریان خود در سراسر بدن بهتر شود و در نهایت سلول‌های آسیب دیده بدن ترمیم شوند. بادکش درمانی می‌تواند با شکل‌گیری بافت‌های اتصال‌دهنده و ایجاد عروق خونی تازه به سلامت بدن افراد کند.
بادکش کردن یا حجامت در ابتدا به شیوه‌های سنتی و با استفاده از موادی همچون شاخ حیوانات انجام می‌شد اما امروزه ابزارهای مدرن و بهداشتی تر در دسترس هستند. برای انجام بادکش درمانی می‌توان از دو روش مختلف استفاده کرد که شامل بادکش درمانی خشک و بادکش درمانی تر هستند.
- بادکش درمانی خشک که همان روش سنتی است و تنها با مکش مناطقی از پوست صورت می‌گیرد و با استفاده از حرارت اکسیژن داخل فنجان از بین می‌رود و خلأ درون ظرف باعث مکش پوست در نواحی مورد نظر می‌شود. در روش مدرن بادکش درمانی خشک نیز از شیشه‌های گردی شبیه توپ که یک طرف آن باز است استفاده می‌شود.
- بادکش درمانی‌تر که شامل بادکش درمانی و انجام توأمان آن با حجامت است ابتدا مناطقی از پوست وکیوم یا بادکش شده سپس با ایجاد خون‌ریزی‌های کنترل‌شده در این نواحی درمان انجام خواهد شد.
نحوه اجرای بادکش درمانی
همان‌طور که گفته شد برای بادکش کردن به شیوه سنتی ابتدا هوای داخل فنجان یا لیوان با استفاده از آتش تخلیه می‌شود سپس لیوان به سرعت بر روی محل مورد نظر قرار می‌گیرد. خلأ ایجاد شده ناشی از سوختن اکسیژن داخل لیوان باعث می‌شود که پوست بدن وکیوم گشته و به داخل لیوان کشیده شود. در این حالت معمولاً پوست بدن سرخ شده و رگ‌های خونی زیر پوست دچار تغییرات مختلفی شوند. در روش‌های بادکش کردن مدرن که با استفاده پمپ خلا مخصوص انجام می‌شود از محفظه‌های فنجانی شکل مخصوص استفاده خواهد شد. در اصل پمپ وکیوم یا همان پمپ خلا هوای داخل فنجان را تخلیه می‌کند و ماهیچه‌ها و پوست بدن را به داخل می‌کشد. در بادکش درمانی خشک هر کدام از لیوان‌ها باید 5 تا 10 دقیقه بر روی پوست باقی بمانند اما در بادکش درمانی‌تر پوست ابتدا بادکش خواهد شد و خون جمع شده در محل لیوان با استفاده از ایجاد خراش‌های ریز خارج خواهد شد و در نهایت محل حجامت پانسمان می‌گردد. در این روش کبودی‌های روی پوست بعد از 10 روز کاملاً از بین رفته و پوست به حالت اولیه خود برمی‌گردد.
مزایا بادکش کردن
همان‌طور که گفته شد طب سنتی به واسطه مزیت‌های متعددی که دارد همواره مورد توجه افراد بوده و با وجود پیشرفت‌های گسترده طب شیمیایی همچنان محبوبیت و مقبولیت خود را حفظ کرده است. از مهم‌ترین مزیت‌های بادکش درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- بادکش درمانی می‌تواند در کاهش دردها و تنش‌های عضلانی موثر باشد و نقش ویژه‌ای در گردش خون داشته باشد.
- این شیوه درمانی در طب مکمل می‌تواند در درمان و بهبود مشکلاتی همچون زونا، فلج صورت، سرفه و تنگی نفس، دردهای مفصلی و دیسک کمر و گردن و … موثر باشد.
- بادکش کردن می‌تواند برای درمان مشکلات پوستی همچون آکنه، اگزماها، آبله‌مرغان و … به کار برود.
- از دیگر مزیت‌های بادکش درمانی می‌توان به مواردی همچون سم‌زدایی بدن، پیشگیری از بیماری‌ها، تقویت عضلات، درمان بیماری تیروئید، درمان ناباروری و نازایی، بهبود عملکرد کلیه‌ها، پیشگیری از دیابت، حفظ سلامتی کلی بدن، درمان اختلالات قاعدگی، درمان آرتروز زانو، درمان انحنای غیرطبیعی ستون فقرات و … اشاره کرد.
- درمان افسردگی، کاهش سردردهای میگرنی و …، درمان سنگ کلیه و دردهای کلیه، درمان یبوست، درمان ضعف قوای جنسی، درمان ضعف و بی‌حسی در پاها، افزایش سرعت سوخت‌وساز، رفع چاقی و … از دیگر مزیت‌های بادکش درمانی هستند.
عوارض بادکش کردن
بادکش درمانی در کنار تمامی مزیت‌ها و فوایدی که دارد می‌تواند معایب و عوارضی نیز داشته باشد و لازم است که در زمان استفاده از این شیوه درمانی آگاهی و اطلاعات کافی از عارضه‌های احتمالی آن داشت. از مهم‌ترین عوارض این شیوه درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- تعدادی از افراد در زمان استفاده از روش بادکش درمانی دچار سرگیجه یا سبکی در سر می‌شوند که البته این عارضه بعد از چند مرتبه تکرار بادکش کردن از بین خواهد رفت.
- در بعضی از افراد نیز بادکش درمانی می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ شود.
- در بعضی از افراد نیز لبه‌های فنجان یا لیوان استفاده شده باعث ایجاد حساسیت‌های پوستی و کبود شدن آن می‌شود.
- در صورت استفاده از روش بادکش درمانی‌تر (حجامت) ممکن است در بعضی از افراد مشکلاتی همچون عفونت محل حجامت به دلیل پانسمان نکردن صحیح، از بین نرفتن جای زخم ها و … ایجاد شود.
مهم‌ترین نکات استفاده از بادکش درمانی
همان‌طور که گفته شد بادکش درمانی می‌تواند به شیوه‌های مختلفی انجام شود و مزیت‌ها و معایب خاص خود را دارد. برای استفاده از این راهکار سنتی لازم است که به نکات و موارد مختلفی توجه داشت تا تأثیر و نتیجه مطلوب‌تری داشته باشد.
- بادکش درمانی در حقیقت یک روش مکمل است و نباید از آن به عنوان راهکار قطعی درمان بیماری‌ها و مشکلات استفاده کرد.
- از این شیوه درمانی نباید در کودکان خردسال، افراد سالخورده و زنان باردار استفاده کرد. همچنین زنان در طول دوره قاعدگی مجاز به استفاده از بادکش درمانی نیستند.
- افرادی که دارای اختلالات مختلف در ارگان‌های داخلی بدن هستند باید با مشورت پزشک اقدام به بادکش کردن نمایند.
- بادکش درمانی حتماً باید توسط افراد متخصص و ماهر انجام شود و فرد باید از نظر جسمی آمادگی کامل را داشته باشد.
- لوازم و تجهیزات مورد استفاده در بادکش درمانی حتماً باید استریل و بهداشتی باشند.
جمع‌بندی نهایی
بادکش کردن یکی از روش‌های طب سنتی و طب مکمل است که با استفاده از فنجان‌های شیشه‌ای و … پوست را مکش می‌کند و می‌تواند باعث بهبود جریان خود و اکسیژن‌رسانی بدن شود. بادکش کردن می‌تواند به دو روش خشک و تر انجام شود و از مزیت‌های متعددی برخوردار است هرچند که عارضه‌های محدودی نیز دارد. در زمان استفاده از این شیوه درمانی باید به نکاتی همچون سن و سال، شرایط جسمانی و … توجه داشت.
