پمپ‌های خلأ از جمله تجهیزات بسیار کاربردی هستند که می‌توانند استفاده‌های صنعتی، نیمه‌صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته باشند این پمپ‌ها می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی مانند سرعت، نوع موتور محرک، نحوه عملکرد، میزان فشار، سیستم خنک‌کننده، تعداد مراحل کار و … دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه مطلب بررسی خواهد شد که پمپ خلأ چگونه کار می‌کند و شامل چند نوع است.
پمپ خلأ چیست؟
پمپ خلا، پمپ وکیوم یا پمپ مکش در حقیقت یک نوع سیستم مکانیکی است که با استفاده از آن می‌توان فشار مایع داخلی را کاهش داده و یک فشار منفی ایجاد کرد. این سیستم‌ها اغلب برای حذف هوای اضافی و عناصر دیگر استفاده می‌شوند و با تخلیه مولکول‌های هوا از یک محفظه آب‌بندی‌شده یک خلأ نسبی ایجاد خواهند کرد. پمپ خلاف قادر است که فشاری منفی از چند دهم تا چند متر مکعب در ساعت ایجاد کند و عملکرد و راندمان آن تحت تأثیر فاکتورهایی همچون سرعت پمپاژ و توان دستگاه و … خواهد بود.
پمپ خلأ چگونه کار می‌کند؟
پمپ خلأ همانند انواع پمپ و کمپرسورهای دیگر می‌تواند دارای سیستم عملکردی منحصربه‌فردی باشد. در حقیقت این پمپ از طریق مکش می‌تواند هوا را از سیستم بسته حذف کرده و به تدریج میزان چگالی هوا در فضای محدود شده را کاهش دهد و در نهایت یک فضای عاری از هوا ایجاد کند. این دستگاه در اصل هوا را در یک سیستم بسته متراکم کرده و انرژی مکانیکی و محوری آن به توان حرکتی تغییر پیدا خواهد کرد.
ای مراحل باعث می‌شوند سطح نیروی داخلی در حجم ذخیره شده کمتر از محیط خارجی گردد. مقدار انرژی تولید شده توسط این پمپ‌ها عمدتاً به حجم گاز بستگی دارد. در اصل در زمان کار کردن پمپ خلأ، هوا از مخزن هدف حذف شده و فشار در داخل و خارج از آن متفاوت خواهد بود.
انواع پمپ خلأ
همانطور که گفته شد پمپ‌های وکیوم و خلأ می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته‌بندی شوند و از تنوع بالایی برخوردارند. این پمپ‌ها از نظر کاربرد و کارایی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- پمپ وکیوم رینگ مایع که در بخش‌های مختلفی مانند تولید کاغذ، پالایش نفت یا پردازش خاک کشاورزی و… کاربرد دارد. این پمپ‌ها از طول عمر بالایی برخوردار بوده و تعمیر و نگهداری کمتری لازم دارند.
- پمپ وکیوم خشک که به دلیل استحکام و کارایی بالای خود در صنایع بسته‌بندی، چاپ، چوب، مدیریت فاضلاب و … استفاده می‌شود. سروصدای کم، طول عمر بالا، قیمت مناسب، راندمان عالی و … از ویژگی‌های این پمپ‌ها هستند.
- پمپ متناوب که یکی از قدیمی‌ترین و قابل اعتمادترین پمپ‌های خلأ بوده و انواع مختلفی دارد و می‌تواند در انواع صنایع شیمیایی، پتروشیمی، دارویی و آرایشی کاربرد داشته باشد. این پمپ بازدهی بیشتر از 90 درصد داشته و برای کارهای فشار بالا و جریان کم مانند برش جت آب ایدئال می‌باشد.
- پمپ وکیوم رینگ روغن که یکی از انواع پمپ‌های جابجایی مثبت و رینگ مایع است و خنک کاری و روانکاری آن توسط روغن انجام می‌شود. این پمپ قابلیت ایجاد خلأ بیشتر نسبت به پمپ‌های خشک را داشته و برای ایجاد خلأ در محدوده فشار بالا و متوسط کاربرد دارد. این پمپ‌ها همچنین به عنوان پشتیبان روتس بلوئر ها و یا پمپ‌های هوادهی فشار بالا استفاده می‌شود.
راهنمای خرید پمپ خلأ
تنوع و تعدد بالای پمپ‌های وکیوم می‌تواند در زمان خرید موجب سردرگمی و چالش افراد شود به همین دلیل لازم است که به نکات و پارامترهای مختلفی توجه داشت. از جمله مهم‌ترین نکاتی که در زمان خرید پمپ باید به آن‌ها توجه داشت می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- سطح خلأ پمپ (خلأ کم، خلأ متوسط، خلأ بالا، خلأ بسیار بالا و خلأ خیلی شدید)
- میزان مکش پمپ وکیوم
- میزان مصرف انرژی (نوع موتور پمپ خلأ)
- برند و شرکت تولیدکننده
- هزینه‌های تعمیر و نگهداری
- طراحی و ظاهر پمپ
- نوع موتور پمپ و عملکرد آن
- محیط استفاده از پمپ
- قیمت و کاربرد پمپ
- نحوه نصب پمپ خلأ، فناوری‌های به‌کاررفته در پمپ و …
جمع‌بندی نهایی
در پاسخ به این سوال که پمپ خلأ چگونه کار می‌کند باید گفت که این پمپ‌ها از طریق مکش، هوا را از سیستم بسته حذف کرده و به تدریج میزان چگالی هوا در فضای محدود شده را کاهش داده و یک خلأ نسبی ایجاد می‌کنند. این پمپ‌ها بر اساس فاکتورهای مختلفی دسته‌بندی می‌شوند اما به صورت کلی شامل پمپ‌های رینگ مایع، رینگ روغن، خشک و متناوب بوده و در صنایع مختلف کاربرد دارند.
