تفاوت الکتروموتور با پمپ
در صنایع مدرن و پیشرفته، الکتروموتورها و پمپ‌ها از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین تجهیزات مهندسی به شمار میروند که می‌توانند کاربردها و استفاده‌های متعددی داشته باشند. هرکدام از این تجهیزات می‌توانند نقش خاص و پررنگی در فرایندهای مکانیکی و هیدرولیکی ایفا کنند. این دو دستگاه به دلیل کاربردهای متعدد و مهمی که دارند معمولاً در کنار یکدیگر به کار گرفته می‌شوند اما می‌توانند وظایف و عملکرد کاملاً متفاوتی داشته باشند. الکتروموتور در اصل به‌عنوان یک محرک عمل کرده و انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند و پمپ قابلیت جابجایی و انتقال سیالات را خواهد داشت. در ادامه مطلب به بررسی تفاوت الکتروموتور با پمپ پرداخته خواهد شد.
الکتروموتور چیست؟
الکتروموتور یا موتور الکتریکی در حقیقت نوعی دستگاه الکتریکی است که می‌تواند انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل کند. این تبدیل انرژی معمولاً با استفاده از حرکت چرخشی (دوار) در دسترس خواهد بود و می‌تواند برای به حرکت درآوردن ماشین‌آلات مختلف و یا انتقال قدرت به کار گرفته شود.
الکتروموتورها از دو بخش اصلی شامل استاتور و روتور تشکیل می‌شوند. استاتور یک سیم پیچ ثابت است که جریان الکتریکی را انتقال می‌دهد. روتور نیز یک سیم پیچ متحرک است که توسط میدان مغناطیسی استاتور چرخانده می‌شود. زمانی که جریان الکتریکی از سیم پیچ استاتور عبور کند باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی شده که این میدان می‌تواند بر سیم پیچ روتور نیرو وارد کند و آن را به چرخش در بیاورد. سرعت چرخش روتور به ولتاژ و جریان الکتریکی اعمال شده به استاتور بستگی خواهد داشت.
الکتروموتورها معمولاً به‌عنوان نیروی محرک اصلی در صنایع مختلف مانند نوار نقاله‌ها، پمپ‌ها، بالابرها، خودروهای الکتریکی، کمپرسورها و همچنین وسایل خانگی مانند جاروبرقی، لباسشویی … به کار می‌رود.
پمپ چیست؟
پمپ یک دستگاه مکانیکی است که برای انتقال سیالات از نقطه‌ای به نقطه دیگر استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها برای انتقال سیالات مختلف از انرژی الکتریکی استفاده می‌کنند. در اصل موتور اصلی داخل پمپ وکیوم و پمپ خلا می‌تواند نیروی مکانیکی لازم برای مکش یا فشار را ایجاد می‌کند و به سیال اجازه می‌دهد که از طریق خطوط لوله یا مخازن ذخیره جریان پیدا کند. این پمپ‌ها نیز می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها شامل پمپ‌های گریز از مرکز، پمپ‌های پیستونی، پمپ‌های دنده‌ای، پمپ‌های هوادهی و … هستند و هرکدام می‌توانند در صنایع مختلفی همچون آب و فاضلاب، کشاورزی، پزشکی، پتروشیمی، نفت و گاز و … کاربردهای متعددی داشته باشند.
مهم‌ترین تفاوت الکتروموتور با پمپ
همان‌طور که گفته شد الکتروموتور و پمپ هر دو از تجهیزات حیاتی و کاربردی صنایع پیشرو و مدرن هستند و هرکدام می‌توانند استفاده‌ها و کاربردهای متعددی داشته باشند. این تجهیزات در کنار شباهت‌های متعددی که دارند می‌توانند تفاوت‌های زیادی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر خواهند بود:
تفاوت در وظایف
اولین تفاوت الکتروموتور با پمپ، وظیفه‌ای است که هرکدام دارند. همان‌گونه که گفته شده الکتروموتور وظیفه دارد که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل کند و نیروی چرخشی لازم را برای به حرکت درآوردن اجزا و دستگاه‌های دیگر فراهم نماید. این در حالی است که پمپ‌ها وظیفه جابجایی و انتقال سیالات از نقطه‌ای به نقطه دیگر را بر عهده دارند و می‌توانند فشار سیالات را افزایش بدهند. در اصل این دو وسیله همانند بلوئر هوا می‌توانند در حوزه‌های مختلف به کار رفته و کارهای متفاوتی انجام بدهند.
تفاوت در نحوه عملکرد
دومین تفاوت مهم پمپ‌ها و الکتروموتورها نحوه عملکرد آن‌ها است. در حقیقت الکتروموتور با استفاده از جریان الکتریکی یک میدان مغناطیسی تولید کرده و باعث چرخش روتور می‌شود. این چرخش روتور می‌تواند برای انتقال نیرو به تجهیزات مکانیکی به کار برود.
پمپ برخلاف الکتروموتور هیچ‌گونه انرژی مکانیکی تولید نمی‌کند بلکه با تغذیه از انرژی مکانیکی می‌تواند سیالات مختلف را به حرکت در بیاورد. در اصل این دستگاه انرژی دریافت شده را به انرژی هیدرولیکی تبدیل کرده و با ایجاد اختلاف فشار سیالات را به حرکت درمی‌آورد. در مقاله‌ای تحت عنوان بهترین اتوماتیک پمپ آب‌های بازار به بررسی و معرفی بهترین اتوماتیک‌های پمپ آب پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی به خواننده ارائه کند.
تفاوت در انرژی ورودی و خروجی
الکتروموتور و پمپ می‌توانند از نظر ورودی و خروجی انرژی نیز با همدیگر تفاوت داشته باشند. در حقیقت
انرژی ورودی الکتروموتور جریان الکتریکی می‌باشد در حالی که انرژی خروجی آن به صورت حرکت مکانیکی (چرخشی) در دسترس خواهد بود. انرژی ورودی پمپ‌ها از نوع انرژی مکانیکی است که معمولاً توسط یک الکتروموتور تأمین می‌شود و انرژی خروجی آن‌ها نیز از نوع انرژی هیدرولیکی بوده که در جریان سیالات نمود پیدا می‌کند.
تفاوت الکتروموتور با پمپ از نظر ساختار و اجزا
یکی دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌های پمپ‌ها و الکتروموتورها، ساختار و اجزایی است که دارند. الکتروموتورها می‌توانند از اجزای مختلفی تشکیل شوند که مهم‌ترین آن‌ها شامل استاتور، روتور، شفت، یاتاقان‌ها و قاب بیرونی هستند و می‌توانند برای تولید و انتقال حرکت مکانیکی با هم همکاری داشته باشند. پمپ‌ها نیز از ساختار متفاوتی برخوردارند و مهم‌ترین قطعات آن‌ها شامل پروانه، محفظه، شفت، یاتاقان‌ها و آب‌بند خواهد بود که می‌توانند برای جابجایی و افزایش فشار سیالات همکاری داشته باشند.
تفاوت در کاربردها
یکی دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌های پمپ و الکتروموتور، کاربردهای مختلفی است که دارند. اصولاً برای حرکت دادن سیالات از دستگاه پمپ یا الکتروپمپ استفاده درحالی که دستگاه الکتروموتور برای جابجایی انواع وسایل به کار خواهد رفت. از مهم‌ترین کاربردهای پمپ می‌توان به ایجاد چرخه آب برای آبیاری، تصفیه آب آشامیدنی، تولید برق و … اشاره کرد در حالی که الکتروموتور می‌تواند برای جابجایی اجسام مختلف به کار برود.
تفاوت در طراحی و عملکرد مستقل
الکتروموتورها از جمله تجهیزاتی هستند که این قابلیت را دارند به صورت مستقل عمل کنند و نیروی محرکه را برای سایر دستگاه‌های دیگر فراهم خواهند کرد در حالی که پمپ‌ها قادر به عملکرد مستقل نخواهند بود و باید انرژی خود را از یک منبع دیگر دریافت کنند. در اصل برای آنکه پمپ عملکرد بهتر و راندمان بیشتری داشته باشد باید از بهترین ست کنترل ممکن استفاده شود اما الکتروموتور نیازی به تجهیزات جانبی نداشته و می‌تواند عملکرد مناسبی داشته باشد.
تفاوت در قدرت نسبی
تفاوت دیگری که می‌توان بین پمپ و الکتروموتور عنوان کرد، میزان قدرت نسبی آن‌ها است. الکتروموتورها به دلیل تبدیل مستقیم انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی می‌توانند قدرت بالایی داشته باشند در حالی که پمپ‌ها در مقایسه با الکتروموتورها قدرت کمتری دارند.
تفاوت در تعمیر و نگهداری
تعمیر و نگهداری نیز می‌تواند تفاوت دیگری بین الکتروموتور با الکتروپمپ را رقم بزند. موتورهای الکتریکی معمولاً شرایط نگهداری ساده‌‌تری دارند و قطعات آن‌ها آسیب و سایش کمتری را متحمل می‌شوند چرا که عمدتا شامل حرکات چرخشی می‌باشند اما پمپ‌ها به دلیل فعل و انفعالات سیالات می‌توانند فرسایش، سایش و خوردگی بیشتری تجربه کنند و در نهایت تعمیر و نگهداری آن‌ها سخت‌تر خواهد بود. نماینده robuschi و سایر نمایندگی‌های فعال می‌توانند خدمات متعددی در حوزه تعمیر و نگهداری هرکدام از این تجهیزات به مشتریان خود ارائه کنند.
در کنار تفاوت‌های متعددی که پمپ‌ها و الکتروموتورها دارند می‌توانند شباهت‌های متعددی نیز از نظر انتقال انرژی، قطعات و اجزای تشکیل دهنده، کاربردهای صنعتی و … داشته باشند.
جمع‌بندی نهایی
پمپ و الکتروموتور از جمله تجهیزات صنعتی و کاربردی هستند که استفاده‌های متعددی دارند. این دستگاه‌ها در کنار شباهت‌های متعدد می‌توانند تفاوت‌های زیادی نیز داشته باشند. تفاوت الکتروموتور با پمپ شامل مواردی همچون تفاوت در وظایف، تفاوت در نحوه عملکرد، تفاوت در انرژی ورودی و خروجی، تفاوت الکتروموتور با پمپ از نظر ساختار و اجزا، تفاوت در کاربردها، تفاوت در طراحی و عملکرد مستقل، تفاوت در قدرت نسبی، تفاوت در تعمیر و نگهداری و … هستند.
