دانشمند آلمانی اوتو وان گریکه، نخستین فردی بود که ویژگی‌های پمپ خلا را به صورت عملی به اثبات رساند. در مقابل جمعیت مشتاق، اما هنوز افراد شکاکی وجود داشتند. او از دو نیم‌کره کوچک مسی با قطر 20 اینچ (51 سانتی متر) در یک فضای محصور استفاده کرد. سپس هوا را از این محفظه به بیرون منتقل و با قدرتی معادل هشت اسب بخار سعی کرد تا این نیمکره‌ها را از هم جدا کند؛ اما این قدرت قادر به جداسازی آنها نبود.
او در همان سال با استفاده از یک تیم متشکل از 24 اسب تلاش کرد تا آنها را از هم جدا کند. این اسب‌ها هم نتوانستند که نیمکره‌ها را از هم جدا کنند؛ دلیل آن وجود نیروی مکشی بود که در این محفظه وجود داشت. در ادامه هنگامی که هوا دوباره وارد این محفظه شد؛ نیمکره‌ها به راحتی از هم جدا شدند و در آن لحظه قدرت نیروی مکشی کشف شد.
پمپ خلا اختراع شده بود تا به شیمی‌دانان کمک کند که روی خواص گازها و پدیده تازه کشف شده‌ای به نام نیروی الکتریکی مطالعه کنند. همانطور که در آزمایش بالا مشخص شد، مکش با حذف تمام هوای موجود در یک محفظه مهر و موم شده ایجاد می‌شود. هنگامی که یک گاز خاص وارد محفظه شد، دانشمندان توانستند خواص این گاز را بدون تاثیرات هوا بر روی مواد تشکیل دهنده آن مطالعه کنند. بعد از آن، افزودن بار الکتریکی به گاز، کار آسانی بود که باعث ایجاد یک جریان انرژی می‌شد و عوامل و مولکول‌های دیگر تاثیری روی آن نداشتند.
نقش پمپ خلا در قرن 21
استفاده از خلا در قرن 21 به یک ضرورت بزرگ برای سبک زندگی پیشرفته تبدیل شد. نه تنها در ساخت پردازشگرهای نیمه هادی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ بلکه امکانات رفاهی که در اکثر وسایل نقلیه گران قیمت و لوکس امروزی که دارای ترمزهای ABS و کروز کنترل هستند، از قدرت تولید شده توسط این نوع پمپ بهره می‌برند.
به همین ترتیب، از آنها برای ساخت لوله‌های مکش در مایکروویو و لوله‌های پرتو کاتدی که در تلویزیون‌های قدیمی‌تر استفاده می‌شدند، بهره می‌برند. در دنیای امروزی از این پمپ‌ها استفاده‌های گوناگونی می‌شود و گاهی اوقات باید بیش از یک پمپ برای ایجاد خلا استفاده کرد و این ترکیب پمپ‌ها بنا به الزامات پروژه به صورت سری و یا موازی بسته می‌شوند.
دو نوع اصلی پمپ خلا
پس از ورود پمپ خلا به جامعه علمی و گذشت قرن‌ها و پیشرفت بشریت از طریق انقلاب صنعتی، این دستگاه نقش تکاملی و عملی به خود گرفت. پمپ وکیوم در فرآیند تولید برای جابجایی محصولات، قدرت دهی به ماشین‌ها و جلوگیری از آسیب دیدن دستگاه‌ها مفید است. به طور معمول دو نوع کلی پمپ‌های خلا وجود دارند: هوای فشرده و الکترومکانیکی.
انواع هوای فشرده، ژنراتور نامیده می‌شوند و از اصولی که فیزیکدان مشهور دانیل برنولی آن را مطرح کرد، پیروی می‌کنند. هوای فشرده‌ای که درون یک نازل جریان دارد، نیروی مکشی را تولید می‌کند که با فشار هوای خارجی در تعامل است.
نوع دوم پمپ خلا الکترومکانیکی و مدل چرخشی ویله یک نمونه رایج است. این نوع از یک روتور چرخنده و منبع برق استفاده می‌کند که هوا را به دام انداخته و از محیط خارج می‌کند تا یک نیروی مکش تولید شود. اگر چه در شرایط کمتر بحرانی بسیار مفید است؛ اما این پمپ‌ها به شرایط خاص و یک منبع برق برای انجام عملیات خود نیاز دارند؛ به همین دلیل معمولا از موتور الکتریکی در ساختار آنها استفاده می‌شود.