پمپ‌ها و کمپرسورها از جمله تجهیزاتی هستند که امروزه در صنایع و مشاغل مختلف کاربردهای متعددی دارند. این دو وسیله دارای عملکرد مشابهی هستند و در بسیاری از موارد افراد آنها را از هم تمایز نمی‌دهند. اگرچه ممکن است پمپ و کمپرسور تفاوت زیادی باهم نداشته باشند اما در حقیقت چنین نیست و مهم‌ترین و اصلی‌ترین تفاوت پمپ و کمپرسور را می‌توان این‌گونه بیان کرد که پمپ برای افزایش فشار مایعات و انتقال آنها به کار رفته درحالی‌که کمپرسور برای افزایش فشار گازها و انتقال آنها استفاده می‌شود. به‌صورت کلی برای به حرکت درآوردن یک سیال در یک سیستم به یکی از دستگاه‌های پمپ یا کمپرسور نیاز است که هر کدام از آنها به شیوه منحصربه‌فردی این انتقال را انجام می‌دهند. اما ما در ادمه به این موضوع پرداختیم که تفاوت و فرق این دو محصول چیست؟ که بسیار در صنایع مختلف کاربرد دارند پس با ما در این مقاله از پارس وکیوم همراه باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
- تعریف پمپ
- تعریف کمپرسور
- تفاوت پمپ و کمپرسور
- فرق پمپ و کمپرسور از نظر هزینه
- فرق پمپ و کمپرسور از نظر عملکرد
- فرق پمپ و کمپرسور از نظر مصرف
- نتیجه گیری
انواع پمپ‌ها
پمپ‌ها در حقیقت به تجهیزاتی گفته می‌شوند که به‌وسیله انتقال نیروی ثانویه‌ای سیالات را به حرکت در می‌آورند و به نقاط دیگر انتقال می‌دهند. این دستگاه‌ها کاربردهای متعدد صنعتی و غیر صنعتی داشته می‌توانند جریان و سرعت ثابتی در انتقال سیالات ایجاد کنند و به‌عنوان ماشین پاشش ثابت مورد استفاده قرار بگیرند. از انواع پمپ می‌توان به پمپ‌های محوری، شعاعی، ترکیبی، دیافراگمی، پیستونی، پره‌ای، دنده‌ای، حلزونی، شلنگی و … اشاره کرد که از نظر عملکرد در دسته پمپ‌های جابجایی مثبت و سانتریفیوژی طبقه‌بندی می‌شوند.
انواع کمپرسورها
کمپرسورها به وسایلی گفته می‌شوند که می‌توانند با استفاده از انرژی الکتریکی، هوا را به داخل پمپ کشیده، سپس آن را فشرده کرده و در نهایت وارد کندانسور کنند. کمپرسورهای هوا می‌توانند انرژی مورد نیاز برای کار کردن انواع دستگاه‌های پنوماتیک صنعتی و غیر صنعتی را تأمین کنند. کمپرسورهای طبقه‌بندی مختلفی دارند. از جمله انواع کمپرسور می‌توان کمپرسورهای جابجایی مثبت و دینامیکی اشاره کرد.
- کمپرسورهای دینامیکی خود به دو دسته کمپرسورهای محوری و کمپرسورهای گریز از مرکز تقسیم می‌شوند.
- کمپرسورهای جابجایی مثبت نیز به دو دسته کمپرسور روتاری شامل کمپرسور اسکرو، کمپرسور اسکرال، کمپرسور رینگ مایع، LOBE و VANE و دسته کمپرسورهای رفت و برگشتی شامل کمپرسورهای تک اثره، دو اثره و دیافراگمی تقسیم می‌شوند.
پیشنهاد مطالعه: ما یک مقاله در مورد دسته بندی کمپرسور هوا نوشته ایم که می توانید آن را مطالعه کنید.
تفاوت پمپ و کمپرسور از نظر ساختار
ساختار کلی و طراحی داخلی به‌عنوان مهم‌ترین تفاوت پمپ و کمپرسور باعث می‌شوند که خصوصیات تراکم‌پذیری گازها و مایعات نیز متفاوت باشند و از نظر عملکرد و طراحی مکانیسم با هم فرق داشته باشند. می‌توان گفت پمپ‌ها و کمپرسورها از نظر ساختاری دارای تفاوت‌های ویژه‌ای هستند که به شرح زیر هستند:
- از آنجایی که کمپرسور هوا با گازها در دما و فشارهای بالا سروکار دارد قطعات آنها با قطعات مورد استفاده در پمپ‌ها تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند.
- دیگر تفاوت پمپ و کمپرسور تغییر حجم سیالات ورودی به دستگاه است. پمپ‌ها حجم سیال را تغییر نمی‌دهند درحالی‌که کمپرسورها حجم را کاهش می‌دهند.
- نحوه آب‌بندی کمپرسورها و پمپ‌ها با توجه به آنکه برای گازها و مایعات استفاده می‌شوند متفاوت است.
- در پمپ‌ها خود سیال می‌تواند به‌عنوان خنک کننده و روان کننده استفاده شود و نیازی به روغن‌کاری ندارند درحالی‌که کمپرسورها برای روانکاری و خنک کردن قطعات به روغن‌کاری نیاز دارند.
- از نظر قطعات نیز این تجهیزات باهم متفاوت هستند به‌گونه‌ای که بخش‌های اصلی پمپ شامل پروانه، محفظه یا پوشش، شیارها و نوع پیچش آنها، موتور و شفت هستند درحالی‌که بخش‌های اصلی کمپرسور شامل مخزن ذخیره‌سازی، بخش تخلیه، فیلتر ورودی، موتور و شیرها هستند.
- افزایش انرژی جنبشی سیال در پمپ‌ها باعث افزایش فشار در دستگاه می‌شود درحالی‌که در کمپرسورها با کاهش فضای سیال، انرژی پتانسیلی افزایش پیدا می‌کند.
- پمپ‌ها قادر به ذخیره‌سازی سیالات نیستند اما کمپرسورها دارای مخزن بوده و در صورت نیاز می‌توان از سیالات ذخیره شده استفاده کرد.
- دیگر تفاوت پمپ و کمپرسور این است که در پمپ نیازی به تغییر فشار سیالات نیست ولی در کمپرسور حتماً باید این کار صورت بگیرد.
فرق پمپ و کمپرسور از نظر قیمت
با توجه به آنکه از کمپرسورها برای کمپرس کردن انواع گازها استفاده می‌شود قطعاً به تجهیزات و امکانات بیشتری نیاز دارند و طراحی پیچیده و پیشرفته‌تری دارند و طبیعتاً از قیمت‌های بالاتری نسبت به پمپ‌ها برخوردار هستند. البته قیمت هرکدام از پمپ‌ها و کمپرسورها می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون برند سازنده، کیفیت دستگاه، نوع کاربرد، نحوه عملکرد، نوع موتور و … قرار داشته باشد.
فرق پمپ و کمپرسور از نظر کارکرد
می‌توان گفت مهم‌ترین تفاوت پمپ و کمپرسور نحوه عملکرد و کارکرد آنها است. همان‌طور که گفته شد پمپ‌ها می‌توانند سیالات مختلف را با افزایش سرعت انتقال از نقطه‌ای به نقطه دیگر انتقال بدهند درحالی‌که کمپرسورها ابتدا گازها را فشرده کرده و داخل مخزن خود ذخیره می‌کنند و در مرحله آخر گاز تحت‌فشار را پمپاژ می‌کنند. در حقیقت کمپرسورها فقط برای گازها مورد استفاده قرار می‌گیرند اما پمپ‌ها برای انواع سیالات مایع و گاز کاربرد دارند.
فرق پمپ و کمپرسور از نظر مصرف انرژی
میزان مصرف انرژی نیز از جمله فاکتورهایی است که پمپ‌ها و کمپرسورهای می‌توانند تفاوت‌هایی داشته باشند. با توجه به آنکه فشرده کردن گازها در مقایسه با افزایش فشار در مایعات نیاز به انرژی بسیار بیشتری دارد قطعاً کمپرسورها انرژی بیشتری مصرف می‌کنند اما پمپ‌ها سیالات را کمپرس نمی‌کنند و انرژی کمتری مصرف می‌کنند.
جمع‌بندی نهایی
کمپرسورها و پمپ‌ها از جمله تجهیزاتی هستند که دارای کاربردهای مختلف صنعتی، نیمه‌صنعتی و غیر صنعتی هستند و هر کدام از آنها بر اساس فاکتورهای مختلف به انواع متعددی تقسیم می‌شوند. تفاوت پمپ و کمپرسور را می‌توان از نظر پارامترهایی همچون نحوه عملکرد، ساختار و طراحی آنها، میزان مصرف انرژی، قیمت و … بررسی کرد. مهم‌ترین و بارزترین تفاوت این تجهیزات نوع کارکرد آنها است چرا که پمپ‌ها برای انواع سیالات استفاده می‌شود ولی کمپرسورها فقط برای کمپرس گازها به کار می‌رود.
2 پاسخ
چه جالب من فکر میکردم پمپ باد همون کمپرسور هوائه
درود بر شما
درسته به علت شباهت زیاد در کارکرد پمپ و کمپرسور معمولا به جای یکدیگر به کار میبرند.