کولر گازی یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات تهویه مطبوع است که می‌تواند نقش پررنگی در کاهش مرگ و میر، افزایش کیفیت هوا، کاهش حشرات، حیوانات موذی و انگل‌ها، افزایش راندمان کاری، کمک به بهبود عملکرد بدن، تنظیم رطوبت داخلی، کمک به عملکرد دستگاه‌های الکترونیکی و … داشته باشد. کمپرسور یا موتور، کندانسور یا تقطیر کننده، اوپراتور یا خنک کننده، گاز مبرد و لوله مویی یا اکسپشن از مهم‌ترین اجزا و قطعات کولرهای گازی هستند و هرکدام وظایف متفاوتی دارند. بلوور فن نیز از جمله قطعاتی است که می‌تواند هوای محیط را به چرخش درآورده و با واحد سرمایش مبادله نماید. در ادامه مطلب به بررسی و معرفی کامل بلوور کولر گازی و نحوه تعمیر آن پرداخته خواهد شد.
بلوور کولر گازی چیست؟
همان‌طور که گفته شد بلوور فن یکی از قطعات اصلی کولر گازی است که می‌تواند در بهبود عملکرد و راندمان آن مؤثر باشد. بلوور فن (Blower fan) به معنای فن دمنده است و به منظور به چرخش درآوردن هوای محیط و تبادل آن با واحد سرمایش در دستگاه تعبیه خواهد شد. بسیاری از افراد بلوور فن را با نام پروانه کولر گازی نیز می‌شناسند که به دلیل شکل ظاهری و ساختار آن است که استوانه‌ای و شبیه پروانه‌های کولر آبی بوده اما از اندازه کوچک‌تری برخوردار است.
نقش و وظیفه بلوور فن کولر گازی
بلوور فن در اصل یک وسیله مکانیکی است که می‌تواند به کمک پروانه یا مجموعه‌ای از پره‌ها هوا یا سایر گازها را به حرکت در بیاورد. هدایت پروانه با استفاده از یک موتور الکتریکی انجام می‌شود و در حقیقت وظیفه اصلی بلوور فن تغییر دمای محیط می‌باشد. بلوور فن با ایجاد جریان هوا با فشار پایین و حجم بالا باعث می‌شود که هوای محیط مطبوع و دلخواه شده و راندمان کلی سیستم افزایش پیدا کند.
نشانه‌های خرابی بلوور فن کولر گازی و مهم‌ترین ایرادات آن
کولرهای گازی همانند کمپرسور هوا از قطعات و اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند و هر کدام از این اجزا می‌توانند وظایف و قابلیت‌های متعددی داشته باشند. عدم کارکرد و عملکرد مناسب هر کدام از قطعات کولر گازی می‌تواند باعث اختلال در عملکرد کلی آن شود به آن آسیب وارد کند. خرابی بلوور فن کولر گازی می‌تواند با علائم مختلفی نمایان شود. بلوور فن از استحکام بالایی برخوردار است و به سادگی دچار آسیب نمی‌شود اما ممکن است در زمان سرویس کولر گازی و تمیزکاری سطح آن و به علت بی دقتی افراد خراب شود. از جمله مهم‌ترین نشانه‌های خراب شدن بلوور فن می‌توان به ایجاد لرزش، ایجاد سر و صدای بالا، کاهش راندمان کلی کولر گازی، مصرف بالای انرژی و … اشاره کرد. از جمله مهم‌ترین ایراداتی که در بلوور فن کولر گازی مشاهده می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
کثیف شدن بلوور
وجود آلودگی‌ها، گرد و غبار و کثیف شدن زیاد بلوور می‌تواند باعث اختلال در چرخش موتور و میزان مکش کولر گازی شود و در نهایت سیستم سر و صدای نامتعارفی ایجاد می‌کند که ممکن است در نهایت باعث سوختگی بلوور شود.
سر و صدای زیاد و ناهنجار
از دیگر مشکلاتی که در بلوور فن مشاهده می‌شده سر و صدای زیاد و ناهنجار آن است که می‌تواند منجر به سوختگی یا نیم‌سوزی شدن موتور شود. همچنین ممکن است در این حالت موتور توان چرخش هوا را نداشته باشد.
شکستگی پره‌های بلوور
از دیگر ایراداتی که بلوور فن کولر گازی می‌تواند داشته باشد شکسته شدن پره‌های بلوور است که می‌تواند منجر به ایجاد صداهای ناهنجار و زوزه مانند شود. پره‌ها ممکن است در اثر عواملی همچون وارد شدن ضربه، گیر افتادن جسم خارجی و … دچار شکستگی شوند.
گشادی و خرابی بوش بلوور
بوش بلوور یک قطعه پلاستیکی است که داخل آن یک بی رینگ سیلیکونی قرار دارد و درون بی رینگ نوعی روغن گریس برای روان کار کردن تعبیه شده است. هرچند که بوش‌ها از تنوع بالایی برخوردارند اما ماهیت و اندازه بی رینگ‌های سیلیکونی یکسان هستند. در دراز مدت ممکن است به دلیل فرسودگی یا جنس نامرغوب یا شکستگی و ترک خوردن یا گشاد شدن، بوش بلوور دچار آسیب شده و صداهایی به گوش برسد که در نهایت عملکرد کلی سیستم را مختل نماید.
تاب برداشتن بلوور شفت
ایراد دیگری که بلوور فن می‌تواند داشته باشد تاب برداشتن شفت آن است که باعث عدم چرخش مناسب شده و در هر بار چرخش می‌تواند به سایر اجزای کولر برخورد کرده و باعث آسیب بیشتر شود. ضربه خوردن، جنس نامناسب، شوک الکتریکی، افزایش دمای موتور بلوور و… از مهم‌ترین دلایل تاب برداشت شفت بلوور هستند.
سوختگی پروانه
سوختن پروانه نیز از جمله ایرادات مهمی است که می‌تواند عملکرد کلی کولر گازی را تحت تاثیر قرار بدهد. پروانه می‌تواند در اثر کار زیاد، وارد شدن فشار بیش از حد، جنس نامناسب و … بسوزد و باعث ایجاد بوی نامطبوعی شود.
نحوه تعمیر بلوور کولر گازی
به صورت کلی تعمیر تجهیزاتی همچون کولر گازی و قطعات مختلف آن نیازمند برخورداری از دانش، مهارت، تخصص و تجربه بالایی است و توصیه می‌شود که افراد عادی و مبتدی از انجام چنین کارهایی خودداری کنند چرا که امکان آسیب های بیشتر به سیستم وجود خواهد داشت. برای تعمیر بلوور فن کولر گازی و تجهیزاتی همچون بلوئر هوا ابتدا باید تمامی علائم و نشانه‌ها بررسی شده و دلیل اصلی مشکلات را پیدا کرد. همان‌طور که گفته شد بلوور فن می‌تواند در اثر عوامل مختلفی دچار آسیب شده و نیازمند تعمیر یا تعویض باشد. بعد از مشخص شدن مشکل اصلی بلوور می‌توان طبق مراحل زیر اقدام به تعمیر یا تعویض آن نمود.
قطع کردن برق دستگاه
در مرحله اول و قبل از انجام هر کاری باید برق اصلی دستگاه را قطع کرد تا از بروز حوادث و برق‌گرفتگی‌ها جلوگیری کرد. برای این کار می‌توان دکمه تغذیه دستگاه را قطع کرده و یا دستگاه را به صورت کامل از منبع برق جدا کرد
دسترسی به بلور فن
در مرحله دوم باید بتوان به بلوور فن دسترسی کامل داشت تا امکان بررسی و تشخیص مشکل آن وجود داشته باشد. بلوور معمولاً در بخش خارجی کولر گازی قرار می‌گیرد و می‌توان به سادگی به آن دسترسی پیدا کرد. ممکن است در تعداد از کولرها نیاز باشد که برای دسترسی راحت‌تری به بلوور تعدادی از قطعات دیگر نیز باز شوند
بررسی کامل بلوور فن
در مرحله سوم و بعد از باز کردن قطعات مختلف و دسترسی پیدا کردن به بلوور لازم است که به صورت کامل بررسی شود تا هرگونه مشکل اعم از شکستگی، ترکیدگی، خوردگی، آلودگی و … تشخیص داده شود.
تعمیر یا تعویض بلوور فن
بعد از آنکه بلوور به شکل کامل بررسی شده و مشکل اصلی آن مشخص گشت می‌توان اقدام به تعمیر آن نمود. همچنین اگر مشکل به‌گونه‌ای بود که قابلیت تعمیر نداشت می‌توان آن را با یک بلوور جدید جایگزین کرد.
بستن مجدد بلوور و قطعات کولرگازی
بعد از تعمیر قطعات آسیب دیده و یا تعویض کامل بلوور می‌توان قطعات را در جای خود بست و قطعات مختلف را در جای اصلی خودشان قرار داد و از استحکام آن‌ها اطمینان حاصل کرد.
روشن کردن کولر گازی و آزمایش عملکرد دستگاه
بعد از نصب صحیح و دقیق قطعات در محل اصلی خود می‌توان مجدداً دستگاه را به برق متصل کرده و دستگاه را روشن کرد. اگر بلوور به صورت صحیح نصب شده باشد باید کولر بدون هیچ لرزش و صداهای ناهنجار روشن شود. بعد از روشن شدن دستگاه باید بلوور را بررسی کرده و از چرخش صحیح آن، عدم لرزش، عدم صدا و … مطمئن شد.
جمع‌بندی نهایی
بلوور فن یکی از قطعات اصلی و حیاتی کولر گازی است که می‌تواند نقش پررنگی در به چرخش درآوردن هوای محیط و تبادل آن با واحد سرمایش در دستگاه داشته باشد. این قطعه می‌تواند در اثر آلودگی‌ها، فشار، ضربه، کار زیاد و … دچار آسیب شده و نیاز به تعمیر یا تعویض پیدا کند. ایجاد لرزش، ایجاد سر و صدای بالا، کاهش راندمان کلی کولرگازی و… از مهم‌ترین علائم خرابی بلوور و نیاز آن به تعمیر هستند.
