پمپ‌های آب از جمله تجهیزاتی هستند که می‌توانند برای انتقال و جابجایی آب و انواع مایعات از نقطه‌ای به نقطه دیگر یا به ارتفاع‌های بالاتر همراه با افزایش فشار استفاده شوند. پمپ‌ها بر اساس فاکتورهای مختلفی همچون قدرت و ظرفیت، سرعت، تعداد مراحل کار، نوع موتور و … دسته بندی شده و انواع مختلفی دارند. امروزه در ساختمان‌های مسکونی از پمپ‌های آب برای تأمین فشار و جریان آب استفاده می‌شود اما گاهی این پمپ‌ها می‌توانند سروصدای زیاد و ناخوشایندی داشته باشند و باعث مزاحمت برای ساکنین شوند. برای کاهش صدای پمپ آب می‌توان از روش‌ها و راهکارهای مختلفی استفاده کرد و ساخت اتاقک پمپ آب یکی از مؤثرترین روش‌های آن است. در ادامه مطلب به بررسی نحوه ساخت باکس پمپ آب و روش‌های کاهش صدای پمپ آب پرداخته می‌شود.
مهم‌ترین دلایل صدای زیاد پمپ آب
بهترین روش و راهکار برای جلوگیری از سروصدای پمپ آب شناسایی دلایل اصلی آن است. پمپ‌های آب خانگی می‌توانند به دلایل مختلفی سر و صدا داشته باشند و باعث ایجاد مزاحمت برای ساکنین شوند. از مهم‌ترین دلایل صدای پمپ آب می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- صدای وزوز ریز پمپ آب که به علت لرزش و برخورد پمپ با سطوح کنار آن است
- صدای موتور پمپ آب که به نحوه طراحی و تولید آن بستگی دارد و در هر کدام از پمپ‌ها بسته به سایز، قدرت و سایر مشخصات فیزیکی آن متفاوت است.
- کیفیت پایین قطعات پمپ و نامرغوب بودن آن
- ارتعاشات حاصل از پمپ و موتور
- صدای محرک پمپ که می‌تواند شامل تجهیزات انتقال نیرو باشد.
- عدم تراز بودن پمپ و صاف نبودن محل استقرار پمپ
- معیوب بودن و مشکل داشتن اجزای هیدرولیکی داخل پمپ و …
راهکارهای کاهش صدای پمپ آب
همان‌طور که گفته شد صدای پمپ آب می‌تواند در اثر عوامل و دلایل مختلفی باشد. هرچند که تعدادی از این عوامل مانند کیفیت پمپ و صدای موتور ناگریز خواهد بود اما برای سایر عوامل می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد و میزان صدای تولید شده را کاهش داد تا مزاحمتی برای افراد و ساکنین ایجاد نشود. مهم‌ترین راهکارهای کاهش صوت پمپ آب شامل موارد زیر هستند:
- قرار دادن پمپ در محل مناسب و دور از محل ساکنان مانند موتورخانه، زیر زمین و …
- عایق‌بندی پمپ آب با استفاده از پتوهای عایق صوت، پانل‌های صوتی، یونولیت‌های عایق، الیاف‌های طبیعی، مواد آکوستیک و …
- انتخاب پمپ مناسب و با کیفیت از برندهای معتبر و مطمئن
- سرویس کردن دوره‌ای و بازدید فصلی پمپ آب
- نصب مناسب پمپ و قرار دادن آن در سطوح تراز و صاف و استفاده از اتصالات استاندارد و …
- استفاده از باکس یا اتاقک پمپ آب
ساخت باکس پمپ آب
در ساختمان‌هایی که امکان نصب پمپ آب در فضاهای دور از محل سکونت وجود نداشته باشد و یا ساختمان موتورخانه نداشته باشد می‌توان برای کاهش صدای پمپ آب از باکس و جعبه‌های عایق استفاده کرد. در حقیقت باکس پمپ آب، جعبه‌ای است که در ابعاد و اندازه‌های متناسب با سایز پمپ ساخته شده و از خروج صدای پمپ به فضای بیرون تا حد زیادی جلوگیری می‌کند. برای ساخت باکس پمپ آب می‌توان از مواد و متریال های مختلفی همچون چوب، فلزات، MDF، پلاستیک ها و … استفاده کرد.
در این روش می‌توان برای از بین بردن کامل صدای پمپ دو جعبه یا باکس ساخت به‌گونه‌ای که جعبه بزرگ‌تر از تمامی جهات 10 تا 15 سانتی‌متر از جعبه کوچک‌تر بزرگ‌تر باشد به‌گونه‌ای که راحت در داخل آن قرار بگیرد. در مرحله بعدی می‌توان یک عایق صوتی مناسب مانند پشم سنگ را با ضخامت 10 سانتی‌متر و با دانسیته 100 در کف جعبه و کناره‌های آن قرار داد به‌گونه‌ای که تمامی درزهای احتمالی جعبه را پوشش بدهد. در مرحله بعدی باید جعبه کوچک را در داخل جعبه بزرگ‌تر قرار داد و سپس بعد از قرار دادن جعبه در اطراف پمپ، درپوش آن را نیز عایق‌بندی نمود.
مهم‌ترین نکات در تولید و ساخت اتاقک پمپ آب
استفاده از اتاقک و باکس پمپ آب می‌تواند تا حد بسیار زیادی میزان آلودگی‌های صوتی آن را کاهش دهد اما برای آنکه این باکس عملکرد و راندمان مناسبی داشته باشد حتماً باید در ساخت آن‌ها نکات مختلفی را رعایت کرد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- اولین مرحله انتخاب پمپ باکیفیت است چرا که پمپ‌های نامناسب حتی با وجود عایق‌بندی نیز می‌توانند سروصدای زیادی تولید کنند.
- در زمان لوله کشی حتماً باید لوله های ورودی و خروجی را در نظر گرفت و دسترسی به آن‌ها راحت باشد تا در صورت نیاز، لزومی به باز کردن جعبه‌ها نباشد.
- اتاقک پمپ آب باید به‌گونه‌ای طراحی و تولید شود که در زمان نصب از همه اطراف به هوای آزاد دسترسی داشته باشد در غیر این صورت پمپ آب به سرعت گرم شده و طول عمر آن کاهش پیدا می‌کند. در حقیقت باکس پمپ باید دارای یک سیستم تهویه مناسب باشد تا هوای گرم تولید شده باعث آسیب رساندن به قطعات و اجزای پمپ نشود.
- بهتر است که باکس و اتاقک پمپ آب بر روی یک بلوک بتنی با قطر بالا نصب شود. این کار باعث می‌شود که میزان ارتعاش و لرزش پمپ به کمترین میزان خود برسد و صدای پمپ کاهش پیدا کند.
- یک نکته بسیار مهم که در طراحی و استفاده از باکس پمپ آب باید در نظر گرفت استفاده از 3 تخته MDF به صورت زیگزاگی در قسمتی است که تهویه هوا انجام می‌شود. این کار مانع از خروج صدای پمپ می‌شود هر چند که در هر صورت مقداری از ارتعاشات صدا حتماً از محل تهویه هوا خارج خواهد شد.
- برای جلوگیری از ارتعاشات زیاد باکس و پمپ آب می‌توان از پایه‌های لاستیکی با پیچ‌های 8 تا 10 استفاده کرد.
مزایای استفاده از باکس عایق صدای پمپ آب
هرچند که قرار گرفتن پمپ آب در فضای آب و داشتن تهویه مناسب می‌تواند باعث بهبود عملکرد و افزایش طول عمر آن شود اما در فضاهای مسکونی برای جلوگیری از ایجاد مزاحمت حتماً باید از روش‌های عایق‌بندی استفاده کرد. ساخت اتاقک پمپ آب با ورق‌های پی‌دی‌اف و عایق‌هایی همچون عایق‌های صوتی شانه تخم‌مرغی، عایق‌های صوتی دوطرفه که در یک طرف چسب دارند، پنل های صوتی پلی یورتان، عایق‌های صوتی ساده، فوم‌های صوتی ساده پلی‌اتیلن، عایق‌های صوتی لوله‌ای و … می‌تواند مزیت‌های متعددی داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
- اولین و مهم‌ترین مزیت این باکس‌ها کاهش میزان سروصدا و تامین آسایش ساکنین ساختمان است
- این باکس می‌تواند از پمپ در برابر آلودگی‌ها، گرد و غبار و … محافظت کند.
- اتاقک پمپ آب می‌توان از آن در برابر ضربات، فشار، سقوط اجسام و … محافظت نماید.
- از این جعبه‌ها می‌توان برای محافظت از پمپ خلا و سایر پمپ‌های صنعتی نیز بهره برد.
هزینه ساخت اتاقک پمپ آب
به صورت کلی ساخت باکس پمپ آب کار سختی نیست و افراد عادی نیز می‌توانند با استفاده از ابزار و تجهیزات مناسب اقدام به ساخت آن نمایند. برای محاسبه هزینه‌های ساخت این جعبه‌ها نیز باید فاکتورها و موارد مختلفی را در نظر گرفت که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- جنس پنل هایی که برای ساخت جعبه استفاده می‌شوند (ام دی اف، چوب، فلز و …)
- ابعاد و اندازه‌های جعبه
- نوع عایق و حجم عایق مورد استفاده
- ابزارها و تجهیزات مورد نیاز
- دستمزد سازنده جعبه و …
جمع‌بندی نهایی
پمپ آب یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات است که امروزه در تمامی ساختمان‌های چندطبقه به منظور تأمین آب و تنظیم فشار آن به کار می‌رود. پمپ آب گاهی می‌تواند با تولید سروصدا موجب آزار ساکنان ساختمان شود. برای جلوگیری از سروصدای ناخوشایند پمپ آب می‌توان از روش‌هایی همچون ساخت باکس یا اتاقک پمپ آب، قرار دادن پمپ در محل مناسب، عایق‌بندی پمپ آب با استفاده عایق‌های رایج، سرویس کردن دوره‌ای و بازدید فصلی پمپ آب، نصب مناسب پمپ و … استفاده کرد.
