کمپرسورهای هوا نوعی از تجهیزات کاربردی و پراستفاده هستند که در صنایع و مشاغل متعددی مورداستفاده قرارگرفته و انرژی موردنیاز دستگاه‌های پنوماتیک و صنعتی را فراهم می‌کنند. این وسایل در حقیقت لوازمی هستند که به کمک انرژی الکتریکی هوا را به داخل پمپ کشیده، فشرده کرد و وارد کندانسور می‌کند. کمپرسورهای هوا را می‌توان بر اساس فشار مکش و دهش، سرعت، تعداد مراحل، موتور محرک، نحوه روغن‌کاری و پاشش روغن و نحوه عملکرد تقسیم کرد. کمپرسورها بر اساس نحوه روغن‌کاری و پاشش روغن به دو دسته کمپرسورهای اویل فری (خشک) و اویل اینجکت (روغنی) تقسیم می‌شوند و هر کدام از آنها کاربردهای متعددی دارند. برای انتخاب بهترین نوع روغن کمپرسور هوا لازم است که به فاکتورها و پارامترهای مختلفی توجه شود.
چنانچه در مشاغل و صنایع مختلف از کمپرسورهای روغنی استفاده شود لازم است که بعد از مدتی روغن آن تعویض شود به همین دلیل انتخاب یک روغن خوب اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که امروزه روغن‌های متنوع و متعددی با مشخصات متفاوت وجود دارد. در ادامه مطلب به بررسی بهترین نوع روغن کمپرسور هوا پرداخته خواهد شد.
روغن‌های خاص و متعددی برای انواع کمپرسور هوا وجود دارند؛ اما تصمیم‌گیری بین ترکیبات استاندارد و مصنوعی، وزن‌های مختلف و تولید کنندگان مختلف، کمی گیج کننده است. شما می‌توانید از روغن کمپرسور ترکیبی استاندارد یا مصنوعی استفاده کنید؛ اگر سازنده تایید کند که امکان استفاده از این اقلام وجود دارد؛ اما به توصیه‌های سازندگان برای اجتناب از لغو ضمانت نامه‌ها توجه کنید.
چگونه بهترین روغن مخصوص کمپرسور باد را انتخاب کنیم؟
همانطور که گفته شد برای انتخاب بهترین نوع روغن کمپرسور هوا لازم است که به فاکتورها و پارامترهای مختلفی توجه شود. کمپرسورهای اسکرو از جمله کاربردی‌ترین و باکیفیت‌ترین نوع کمپرسورها هستند که در صنایع و مشاغل مختلف به کار می‌روند. برای انتخاب بهترین روغن برای کمپرسور لازم است موارد زیر در نظر گرفته شود:
- ویسکوزیته یا گرانروی روغن که مهم‌ترین فاکتور انتخاب روغن است. در اصل شاخص ویسکوزیته روغن بیانگر شدت تغییرات ویسکوزیته نسبت به درجه حرارت است.
- افزودنی جهت جلوگیری از کربنی شدن. در بعضی از مواقع روغن شبیه لواشک خواهد شد که به علت بالا بودن دما، ذرات معلق و عدم وجود افزودنی کافی است. همچنین روغن باید افزودنی کافی برای جلوگیری از کف کردن داشته باشد.
- معدنی یا سینتتیک بودن روغن که هر کدام از نظر قیمت، روانکار، طول عمر، خنک کاری و حمل هوا با هم متفاوت هستند.
- نقطه ریزش روغن کمپرسور که نشان‌دهنده سیالیت روغن در دماهای کم است و دمایی است که اگر روغن ۳ درجه سردتر شود، در مدتی کمتر از ۵ ثانیه حرکت نکند.
- فشار بخار روغن که نشان‌دهنده میزان فراریت روغن است و هرچه بیشتر باشد روغن در دمای کمتری به جوش آمده و فراریت آن بیشتر خواهد بود.
- از دیگر فاکتورهای مهم در انتخاب روغن برای کمپرسور می‌توان به نقطه احتراق روغن کمپرسور، نقطه اشتعال روغن کمپرسور، دمای احتراق خودبه‌خود و … اشاره کرد.
مشخصات روغن کمپرسور
تمامی کمپرسورهای هوا دارای یک کاتالوگ راهنما هستند که تمامی مشخصات و ویژگی‌های آن را عنوان کرده است و در این کاتالوگ‌ها نوع روغن مورد نیاز آنها نیز عنوان‌شده است. به‌صورت کلی روغن‌ها دارای ویسکوزیته‌های متفاوتی هستند و به همین دلیل نمی‌توان از روغن خودروها در کمپرسورها استفاده نمود. این روغن‌ها علاوه بر تفاوت در ویسکوزیته از نظر رطوبت، مواد و افزودنی‌های موجود نیز با هم متفاوت هستند و استفاده از روغن خودرو در کمپرسورها ممکن است باعث ایجاد خسارت شود.
- روغن‌های معدنی قیمت کمتری دارند اما تحمل حرارت پایین‌تری نیز داشته درحالی‌که روغن‌های سینتتیک یا مصنوعی تحمل دماهای بالا را داشته، روانکاری بهتر و طول عمر بیشتری نیز دارند و از قیمت بیشتری نیز برخوردارند.
انواع روغن کمپرسور باد
همانطور که گفته شد امروزه انواع مختلفی از روغن‌ها برای کمپرسورهای هوا وجود دارند که هر کدام دارای مشخصات و ویژگی‌های منحصربه‌فردی بوده و راندمان و عملکرد متفاوتی دارند. از جمله رایج‌ترین انواع روغن‌های کمپرسور می‌توان موارد زیر را عنوان نمود:
- روغن کمپرسور سنتتیک یا روغن مصنوعی که محافظت بالایی به کاربرد داده و قطعات ساینده دستگاه را بسیار نرم می‌کند و بیشتر برای کاربرانی مناسب است که ۳ بار در هفته روغن دستگاه را عوض می‌کنند.
- روغن کمپرسور باد استاندارد که دارای ویسکوزیته و رطوبت کافی بوده و برای مصارف عمومی و خانگی مناسب است.
- روغن کمپرسور اسکرو که معمولاً دارای گرید 68 است و دارای خاصیت ضد کف است و می‌تواند فضای بین موتور را پر کند و از سایش قطعات ممانعت کند. البته روغن کمپرسور باد پیستونی نیز ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد و از قیمت بالایی برخوردار است.
مقایسه کمپرسورهای روانکاری شده با مدل‌های بدون روغن
کمپرسورهای روانکاری در مقایسه با کمپرسورهای بدون روغن از طول عمر بیشتری برخوردار خواهند بود. به‌صورت کلی نباید روغن داخل کمپرسورهای هوا را تغییر داد و در صورت نیاز فقط می‌تواند سالانه آن را تعویض نمود. کمپرسور هوای اویل فری در موتور خود به روغن نیاز نخواهد داشت و معمولاً صدای بیشتری نیز تولید می‌کنند اما کمپرسورهای روغنی راندمان بهتری داشته و طول عمر بالاتری نیز دارند و صدای کمتری نیز تولید می‌کنند.
مقایسه روغن کمپرسورهای هوا با روغن موتور
روغن کمپرسور هوا برخلاف روغن‌موتورهای خودروها دارای ویژگی‌ها و مشخصات ویژه‌ای هستند و نیازی به مواد پاک‌کننده ندارند. روغن‌موتور خودروها دارای نوعی مواد شوینده هستند که برای احتراق داخلی موتور لازم است درحالی‌که این روغن‌ها برای کمپرسورهای هوا مناسب نیست چرا که در مدت‌زمانی کوتاه کربن زیادی در آن ایجاد خواهد شد. چنانچه از روغن خودرو در کمپرسورهای هوا استفاده شود ممکن است خسارت‌ها و آسیب‌هایی به دستگاه وارد شود.
روغن کمپرسور قطعا انتخاب بهتری است؛ به خصوص اگر شما مایل به استفاده از دستورالعمل‌های گارانتی تولید کنندگان کمپرسور باشید و اگر شرکت تولید کننده، متوجه شود که از روغن‌های ویژه استفاده نکردید؛ امکان دارد که باعث لغو گارانتی و هر گونه مزایای مربوط به آن می‌شود.
شما می‌توانید از روغن موتور بدون مواد شوینده برای کمپرسور هوا استفاده کنید؛ اما اکثر مردم از روغن‌های موتور بدون مواد شوینده برای اتومبیل خود استفاده نمی‌کنند. بنابراین عامل راحتی تنها انگیزه آنها برای خرید این نوع روغن است؛ زیرا شما به هر حال مجبور به خرید روغن‌های مخصوص هستید، بنابراین چرا از روغن‌های کمپرسور که به طور خاص برای پمپ هوا ساخته شدند؛ استفاده نمی‌کنید.
همیشه روغن‌های بدون مواد شوینده را انتخاب کنید
هنگامی که افراد از کمپرسور هوا و روغن مخصوص آن استفاده می‌کنند، گاهی اوقات نوع نادرست روغن را انتخاب می‌کنند. به عنوان مثال یکی از بدترین کارهایی که می‌توان انجام داد و مشکلاتی ایجاد می‌کند، انتخاب روغن طراحی شده برای موتورها است.
این نوع روغن ممکن است در کمپرسور هوا کار کند، اما این روغن دارای ماده شوینده است. با گذشت زمان، مواد شوینده موجود در روغن می‌تواند برای سیستم شما بسیار مضر باشد. اگر از این نوع روغن در زمانی طولانی استفاده کنید، حتی می‌تواند کمپرسور شما را کاملا خراب کند.
از آنجا که استفاده از نوع اشتباه روغن می‌تواند بسیار مضر باشد، از هیچ روغنی به جز نوع مخصوص استفاده برای کمپرسور استفاده نکنید. اگر مطمئن نیستید، به دفترچه راهنمای کمپرسور خود مراجعه کنید یا از ارائه دهنده کمپرسور بخواهید تا توصیه مناسبی ارائه دهد. استفاده از اطلاعات صحیح می‌تواند به معنای صرفه‌جویی در وقت و هزینه شما باشد، بنابراین توصیه‌ها را رعایت کنید.
بیشتر بدانید : “ قیمت کمپرسور اسکرال به چه عواملی بستگی دارد؟ “
بهترین روغن برای کمپرسور اسکرو
همانطور که گفته شد برای انتخاب روغن کمپرسور هوا لازم است که به فاکتورهای مختلفی توجه شود که مهم‌ترین آنها شامل مواردی همچون ویسکوزیته یا گرانروی روغن، معدنی یا سینتتیک بودن روغن، نقطه ریزش روغن، فشار بخار روغن، نقطه احتراق روغن کمپرسور، نقطه اشتعال روغن کمپرسور، دمای احتراق خودبه‌خود و … می‌باشند. به‌صورت کلی بهترین و مناسب‌ترین روغن‌ها برای کمپرسورهای اسکرو روغن‌هایی با ویسکوزیته 64 یا 68 است. البته باید در انتخاب روغن کمپرسور اسکرو به موقعیت جغرافیایی و شرایط دما توجه شود. به‌عنوان‌مثال ویسکوزیته Iso VG 46 و Iso VG 68 برای این کمپرسورها به ترتیب در مناطق گرم و سرد مناسب هستند. همچنین در انتخاب روغن باید به نوع گازی که توسط کمپرسور متراکم می‌شود توجه شود. از مهم‌ترین نکات در انتخاب روغن کمپرسور هوا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از روغن‌هایی که دارای مواد شوینده هستند برای کمپرسور هوا به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود چرا که بعد از مدتی باعث اختلال در عملکرد دستگاه و آسیب به آن می‌شود.
- ازآنجایی‌که دمای روغن در کمپرسورها بسیار بالا است لازم است توجه بسیار ویژه‌ای به روان کننده‌های مصنوعی که مخصوص دمای بالا و رطوبت هستند و در زمان فشرده شدن هوا خنک می‌شوند بشود.
- در صورت نیاز به روغن درجه مواد غذایی (Food Grade Oil) حتماً باید با سازنده کمپرسور مشورت شود.
روان‌کننده‌های مصنوعی
به دلیل دمای بسیار زیاد روغن در کمپرسورهای هوا، باید به روان‌کننده‌های مصنوعی که به طور خاص برای دمای بالای کار و رطوبت طراحی شدند و در هنگام فشرده شدن هوا خنک می‌شوند، توجه جدی شود.
روغن درجه مواد غذایی
Food Grade Oil نوعی روغن است که برای کاربردهای ویژه پردازش مواد غذایی که به این نوع روغن احتیاج دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت نیاز به این نوع روغن حتما با سازنده و یا ارائه‌دهنده کمپرسور خود مشورت کنید.
مقایسه روغن‌های کمپرسور استاندارد با مصنوعی
روغن‌های استاندارد و مصنوعی هردو می‌توانند کارایی مناسب را داشته باشند اما مدت زمان استفاده از کمپرسور در طول روز می‌تواند در انتخاب هر کدام از این روغن‌ها مؤثر باشد.
- روغن استاندارد کارایی مناسبی داشته و برای مصارف خانگی بسیار بهتر است. این روغن بسیار ارزان‌تر از یک مخلوط مصنوعی است و می‌تواند انتخاب بسیار خوبی برای استفاده‌های سبک و معمولی از نظر میزان ساعت کارکرد کمپرسور باشد.
- روغن مصنوعی برای مصارف حرفه‌ای و استفاده‌های طولانی مدت از کمپرسور مناسب است. این روغن‌ها حفاظت بهتری در برابر گرمای زیاد از دستگاه دارند و عملکرد دستگاه را بهبود می‌بخشند.
هر دو روغن‌های کمپرسور هوای استاندارد و مصنوعی می‌توانند، کارایی لازم را داشته باشند؛ اما در واقع به هنگام تصمیم گیری در خصوص بهترین روغن مورد استفاده در کمپرسور، سوال اساسی این است که تا چه میزان از کمپرسور خود در طول روز استفاده می‌کنید؟
روغن کمپرسور استاندارد کارایی خوبی دارد و بیشتر برای صاحبان خانه و افرادی که استفاده زیادی از کمپرسورهای خود ندارند توصیه می‌شود. روغن استاندارد کمپرسور هوا بسیار ارزان‌تر از یک مخلوط مصنوعی و بهترین گزینه برای استفاده‌های سبک و معمولی به لحاظ میزان ساعت کارکرد کمپرسور است.
روغن کمپرسور مصنوعی برای افراد حرفه‌ای یا افرادی که از کمپرسورهای خود به طور مرتب استفاده می‌کنند، مخصوصا برای افرادی که از دستگاه‌های خود، حداقل سه بار در هفته استفاده می‌کنند؛ توصیه می‌شود.
به گفته بسیاری از کاربران که در انجمن‌ها و گروه‌ها، نظرات خود را به اشتراک گذاشتند: روغن‌های مصنوعی حفاظت بهتری در برابر گرمای بیش از ح و دامنه وسیع‌تری به لحاظ دمایی برای محیط‌های سردتر ارائه می‌کنند. همچنین باعث می‌شوند که کمپرسور بسیار نرمال‌تر و با صدای کمتری کار کند.
ویسکوزیته مناسب چیست؟
اغلب تولید کنندگان کمپرسور هوا توصیه می‌کنند که از روغن‌های کمپرسور با ویسکوزیته 20 یا 30 استفاده کنید. این موارد کارکرد مشابهی با روغن موتور دارند و اگر شما در محیطی زندگی می‌کنید که زمستان‌های بسیار سردی دارد، ممکن است مجبور شوید که از روغن با ویسکوزیته 20 به جای روغنی با ویسکوزیته 30 استفاده کنید. ویسکوزینه 30 در ماه‌های تابستان، حفاظت بهتری را ارائه می‌دهد؛ زیرا چسبناک‌تر (ضخیم تر) است و قطعات را خیلی بهتر از روغن‌ها با چسبندگی کمتر به هم متصل می‌کند.
هنگامی که درجه حرارت کاهش می‌یابد؛ روغن با ویسکوزیته 30 غلیظ خواهد بود و باعث کاهش سرعت کمپرسورهوا می‌شود؛ به همین دلیل روغن با ویسکوزیته 20 کارایی بهتری داشته و در واقع تحت عنوان کارکرد در شرایط سرد شناخته می‌شود.
همانطور که گفته شد شاخص ویسکوزیته روغن بیانگر شدت تغییرات ویسکوزیته نسبت به درجه حرارت است و اغلب تولیدکننده‌های روغن کمپرسور توصیه می‌کنند از روغن‌هایی با ویسکوزیته 20 یا 30 استفاده شود. البته دمای هوای محیط می‌تواند در انتخاب ویسکوزیته روغن مؤثر باشد به‌عنوان‌مثال در محیط‌های سرد می‌توان از روغن با ویسکوزیته 20 و در محیط‌های گرم از روغن با ویسکوزیته 30 استفاده کرد. زمانی که درجه حرارت کم شود روغن با ویسکوزیته 30 غلیظ خواهد بود و سرعت کمپرسور را کم می‌کند به همین دلیل انتخاب ویسکوزیته مناسب اهمیت بالایی دارد.
وزن مناسب روغن کمپرسور هوا را انتخاب کنید
روغن کمپرسور هوا و کمپرسور اسکرو به روش‌های مختلفی اندازه‌گیری و ارزش‌گذاری می‌شود. یکی از این روش‌ها از طریق وزن آن است. رتبه‌بندی وزن برخلاف نام آن، در واقع دمایی است که روغن برای بهترین عملکرد به آن نیاز دارد.
به طور کلی، وزن 20 یا 30 برای اکثر برنامه‌ها، استاندارد و مفید است. با این حال، اگر برنامه شما دارای درجه حرارت بسیار بالا یا بسیار پایین باشد یا نوسانات شدید دما داشته باشد، شاید لازم باشد که گزینه‌های تخصصی‌تری را جستجو کنید. در بیشتر موارد، اگر توصیه‌های سازنده را برای کمپرسور خاص خود رعایت کنید؛ دستگاه به خوبی کار خواهد کرد.
در نظر بگیرید که آیا تهدید زنگ‌زدگی وجود دارد؟
نکته دیگری که باید هنگام انتخاب روغن مناسب کمپرسور هوا به آن توجه کرد؛ این است که آیا کاری که شما انجام می‌دهید با تهدید زنگ‌زدگی یا اکسیداسیون دستگاه همراه است یا خیر؟ به طور کلی، اگر کار شما در خارج از ساختمان انجام می‌شود و یا در معرض رطوبت زیاد قرار دار؛، باید نگران احتمال زنگ‌زدگی باشید.
اگر احتمال زنگ‌زدگی در کار شما وجود دارد، نگران نباشید. به سادگی می‌توانید روغنی را انتخاب کنید که دارای ترکیبات محافظ باشد تا در برابر تهدید زنگ‌زدگی از کمپرسور شما محافظت کند. اگر در مورد اینکه آیا روغنی که دارای ترکیبات محافظ و ضدزنگ است، برای شما مناسب خواهد بود؛ با ما تماس بگیرید، اطلاعات کافی را در اختیار شما قرار می‌دهیم. عدم انجام این کار می‌تواند کل سیستم شما را در معرض خطر قرار دهد؛ زیرا زنگ‌زدگی می‌تواند تاثیرات منفی زیادی بر روی کمپرسور و عملکرد آن داشته باشد.
مطمئن شوید فیلتر روغن جایگزین شده است!
نکته نهایی که باید مراقب باشید این است که روغن به خوبی و به طور کامل فیلتر می‌شود. هر کمپرسور خوب دارای سیستم تصفیه روغن است؛ با این حال، حتی بهترین سیستم در صورت عدم تعویض به موقع فیلتر، ممکن است عملکرد مطلوبی نداشته باشد. اگر روغنی را انتخاب کنید که دارای کیفیت پایین بوده و به خوبی فیلتر نشده باشد؛ ممکن است که قابلیت فیلتر روغن را کاهش داده و همچنین خصوصیات روغن‌کاری مطلوبی نداشته باشد و این باعث خرابی زود هنگام کمپرسور می‌شود.
اگر در مورد انتخاب خود شک دارید، با ما تماس بگیرید تا اطلاعاتی در مورد روغن‌های کمپرسور هوا در اختیار شما قرار دهیم. در حقیقت، مشاوره حرفه‌ای در مورد نگهداری مناسب از کمپرسور جدی و تنش‌زا بوده و باید کاملا خردمندانه صورت گیرد. با توجه به این با مشاوره تخصصی می‌توانید، هزینه‌های کمتری را برای تعمیرات کمپرسور در نظر بگیرید.
سوالات متداول در مورد روغن‌های کمپرسور
چندین سوال در مورد روغن‌های کمپرسور وجود دارد که ممکن است با آنها مواجه شوید و به خاطر فراگیر بودن در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
- آیا می‌توان از روغن موتور در کمپرسور استفاده کرد؟ به طور معمول، پاسخ منفی خواهد بود؛ اما اگر شما مجبور هستید تا از روغن موتور برای کمپرسور خود استفاده کنید؛ بهتر است از یک روغن بدون مواد شوینده استفاده شود.
- هر از چند گاه باید روغن کمپرسورهای هوا را تعویض کرد؟ روغن کمپرسورهای هوا را باید هر سه ماه یکبار یا پس از 7000 ساعت استفاده، تعویض کنید. حداقل یکبار در سال به طور ایده‌آل باید این کار را انجام دهید. توصیه می‌شود که همیشه به کتابچه راهنمای کاربران مراجعه کنید.
- آیا مجبور به اضافه کردن روغن به کمپرسورهای هوا هستید؟ این موضوع، فقط زمانی درست است که شما از یک کمپرسور هوای روانکاری شده، استفاده می‌کنید. کمپرسورهای بدون روغن، همانطور که از نامشان مشخص است، نیازی به روغن ندارند؛ زیرا قبل خروج از کارخانه به طور کامل مهر و موم شدند.
