پمپ دنده ای چیست ؟ آشنایی با انواع پمپ های دنده ای

پمپ دنده ای چیست ؟ چه انواع و مزایایی دارد؟ پمپ های هوا امروزه جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف داشته و با توجه به کاربردهای متعددی که دارند، می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی تقسیم‌بندی شوند. مهم‌ترین فاکتور تقسیم‌بندی پمپ‌ها، نحوه انتقال انرژی است و بر این اساس، پمپ‌ها به دو دسته اصلی پمپ‌های دینامیک و جابجایی مثبت تقسیم می‌شوند. هر کدام از این پمپ‌ها نیز خود می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند. پمپ دنده‌ای یکی از زیرمجموعه‌های پمپ‌های جابجایی مثبت است که می‌تواند مزیت‌ها و قابلیت‌های متعددی داشته باشد. در ادامه مطلب قصد داریم تا به طور کامل شما را با مزایا پمپ دنده ای و انواع آن‌ها آشنا کنیم؛ با ما همراه باشید.

اگر قصد خرید پمپ وکیوم دارید که کیفیت بالایی داشته باشد و بتواند تمامی نیازهای شما را برطرف کند، شرکت پارس وکیوم یکی از بهترین انتخاب‌های شما خواهد بود. اگر به درستی نمی‌دانید چه ابزاری برای شما و نیازهایتان بهترین است، می‌توانید با تماس با شماره 66801373-021 با متخصصان ما مشورت کنید.

آنچه در این مقااله می‌خوانیم:

• پمپ دنده ای چیست ؟
• طرز کار پمپ‌ های دنده ای
• کاربرد پمپ دنده ای
• مزایا و معایب پمپ دنده ای
• انواع پمپ های دنده ای
• آشنایی با اجزا و طراحی پمپ های دنده ای
• راهنمای خرید انواع پمپ های دنده ای
• سخن پایانی

پمپ دنده ای چیست ؟

پمپ دنده ای یا Gear Pump  که با نام پمپ غلیظ کش نیز شناخته می‌شوند، به نوعی از پمپ‌های جابجایی مثبت گفته می‌شوند که می‌توانند حجم ثابتی از سیال را در داخل خود محصور کنند. پس از آن نیز با استفاده از دنده‌ها سیال را انتقال می‌دهند. این پمپ ها در زمان پمپاژ سیال، می‌توانند جریانی یکنواخت و صاف را متناسب با سرعت چرخش دنده‌های خود فراهم کنند. در حقیقت پمپ های دنده ای  از عمل چرخش دنده‌ها برای انتقال مایعات استفاده می‌کنند و دنده‌ها با مکش سیال در ورودی پمپ و قرار دادن آن در حفره‌های دنده آن را به سمت لوله خروجی انتقال می‌دهند.

این پمپ‌ها در سال 1600 میلادی، توسط یوهانس کپلر اختراع شد و خنک کاری و روانکاری آن‌ها توسط سیال پمپ شونده صورت می‌گیرد. چنانچه غلظت سیال، از حد مجاز کمتر بوده و یا پمپ خشک کار کند، اصطکاک بین دنده‌ها به‌شدت بالا می‌رود و موجب خوردگی آن‌ها و بوش‌ها می‌شود. لازم به ذکر است که جنس پمپ دنده عموما چدن، برنج یا استنلس استیل است.

پیشنهاد مطالعه: همانطور که اشاره کردیم، پمپ دنده ای یکی از انواع پمپ های جابه‌جایی مثبت است. به همین دلیل، برای درک بهتر آنچه در ادامه این مقاله عنوان می‌کنیم، باید بدانید که کمپرسور و پمپ جابه‌جایی مثبت چه معنایی دارد. پیشنهاد می‌کنیم با مراجعه به وبلاگ پارس وکیوم، مقاله کمپرسور جابه‌جایی مثبت چیست را مطالعه کنید.

طرز کار پمپ‌ های دنده ای

در داخل پمپ های دنده ای تعدادی چرخ‌دنده‌ وجود دارد که با چرخش خود می‌توانند سیالات را با فشار بالایی به سمت خروجی حرکت دهند. این چرخ دنده ها به صورت یکدست و بدون پالس ‌می‌چرخید و حتی می‌توانند در دو جهت نیز چرخش داشته باشند. همین مشخصات فنی پمپ دنده ای باعث می‌شود که برای پر و خالی کردن مخازن مورد استفاده قرار بگیرند.

بررسی کاربرد پمپ دنده ای

برخلاف پمپ‌های پره‌ای یا کارتریجی که برای ایجاد فشار کم و انتقال سیالات با ویسکوزیته پایین استفاده می‌شوند، استفاده و ساخت پمپ دنده ای برای موارد دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از جمله انتقال انواع سیالات غلیظ و با ویسکوزیته بالا. در حقیقت، این پمپ‌ها می‌توانند انواع سیالات مانند روغن‌های خوراکی و صنعتی، سوخت‌های گازوئیلی، مازون، قیر، عسل، مازوت و… را به راحتی از نقطه‌ای به نقطه دیگر انتقال دهند.

در اصل طرز کار پمپ‌ های دنده ای بدین گونه است که به آن‌ها اجازه می‌دهد کاربردهای صنعتی، نیمه‌صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته و حتی به صورت خشک را نیز مورد استفاده قرار بگیرند. اما به یاد داشته باشید که حتی اگر مقداری خیس باشند، عملکرد و راندمان بهتری خواهند داشت. البته همانطور که گفته شد، کار کردن خشک این پمپ‌ها می‌تواند در نهایت منجر به فرسایش دنده‌ها و آسیب دیدن آن شود.

برخی از مهم‌ترین کاربردهای این پمپ‌ها عبارتند از:

• صنعت سوخت و انتقال روغن‌های روان کننده، کوره، گازوئیل، گریس و روغن زباله
• صنایع غذا و دارو و انتقال شربت، شکلات، عسل، خامه، ملاس و…
• صنعت رنگ و انتقال جوهر، لاتکس
• صنعت مواد شیمیایی و حمل‌ونقل رزین‌ها، صابون‌ها، رنگ‌دانه‌ها، پلیمرها، مواد شیمیایی و…

مزایا و معایب پمپ دنده ای چیست ؟

پمپ‌های دنده‌های به‌عنوان یکی از پمپ‌های جابجایی مثبت می‌توانند از مزیت‌ها و معایب متعددی برخوردار باشند. از جمله مهم‌ترین مزیت‌های این پمپ‌ها می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:

•       این پمپ‌ها به دلیل طراحی ویژه‌ای که دارند می‌توانند در هر دو جهت کار کنند
•       راندمان و عملکرد بسیار خوبی دارند و می‌توانند تا 85 درصد کارآمد باشند.
•       میزان جریان این پمپ‌ها متناسب با سرعت آنها قابل پیش‌بینی است
•       پمپ دنده‌ای دارای حرکت چرخشی صاف در دورهای پایین است
•       این پمپ‌ها خود پرایمینگ بوده و می‌توانند تا 6.5 M خود پرایمینگ شوند.
•       این پمپ‌ها دارای حرکت چرخشی صاف در دورهای پایین هستند
•       تعمیر و نگهداری این پمپ‌ها ساده و راحت است.
•       دارای قابلیت مکش بسیار بالایی هستند و برای خالی و پر کردن مناسب هستند
•       تنوع در متریال جنس بدنه، توانایی نصب انواع کانکشن و اتصالات مانند فلنچی و رزوه‌ایی، قابلیت کار کردن به حالت خشک (در زمان کوتاه) و… از دیگر مزیت‌های این پمپ‌ها هستند.

این پمپ‌ها در کنار تمامی مزیت‌هایی که دارند می‌توانند ایرادات و معایبی نیز داشته باشند. از جمله مهم‌ترین عیوب این پمپ‌ها می‌توان به قرار داشتن یاتاقان‌ها در درون سیال در نوع بوشی پمپ‌ها و خوردگی چرخنده توسط ذرات جامد و ساینده درون سیالات اشاره کرد.

پیشنهاد مطالعه: در این مقاله به دفعات از پمپ وکیوم خشک نام بردیم. اگر می‌خواهید به طور کامل درک کنید که این کمپرسور چه کاربردها و مزایایی دارد، پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله پمپ وکیوم خشک چیست را مطالعه کنید.

انواع پمپ دنده ای

پمپ چرخ دنده ای بر اساس فاکتورهای مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. در ادامه نوع دسته‌بندی و انواع آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

پمپ‌ها براساس طراحی:

• پمپ دنده خارجی
• پمپ چرخ دنده ای داخلی

پمپ‌ها بر اساس عملکرد:

• گوشواره‌ای یا لوب: پمپ دنده ای گوشواره‌ای از پرکاربردترین انواع پمپ های دنده‌ای است که توسط صنایع متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ازجمله مهم‌ترین کاربرد پمپ دنده ای لوب می‌تواند به نقش آن در انتقال مواد غذایی مایع، روغن‌ها و… اشاره کرد.
• پیچی: این پمپ ها دارای پیچ‌های زیادی در یک محفظه بوده و استفاده از آن‌ها به شما امکان می‌دهد تا بتوانند عملیات مکش و انتقال سیالات را انجام دهند.
• ژیروتور: ژیروترو دارای چرخ‌دنده‌های کمتری بوده و می‌تواند در برابر دماهای بالا مقاومت خوبی داشته باشد.

آشنایی با اجزا و طراحی پمپ های دنده ای

انواع پمپ های دنده ای درست مانند دیگر پمپ ها اجزای مختلفی دارند. اما برخی از اجزای این پمپ‌ها که عموما در اکثریت آن‌ها مشابه است، عبارتند از:

• بدنه و پوسته پمپ: این قسمت می‌تواند از جنس چدن، داکتیل، استیل، برنز یا پلیمر باشد.
• سافت: از جنس استیل یا فولاد
• آب‌بند مکانیکال سیال، الکتروموتور، تک دوبل، مگنتی یا کارتریج
• و…

مهم‌ترین نکات در زمان خرید پمپ دنده ای چیست ؟

برای خرید پمپ چرخ دنده ای درست مانند دیگر انواع پمپ ها باید به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه داشته باشید که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• توجه به میزان فشار و نرخ جریان
• توجه به میزان ویسکوزیته سیالات و میزان دمای آن‌ها
• توجه به برند سازنده، جنس بدنه و قطعات، ابعاد و اندازه، نوع طراحی و…
• توجه به نحوه پاکسازی پمپ غلیظ کش یا دنده ای ؛ دلیل اهمیت این مورد این است که سیال نمی‌تواند از مسیری که حرکت کرده برگردد.
• انتخاب از میان پمپ دنده ای خارجی و پمپ دنده داخلی ؛ ازآنجایی که هرکدام از این پمپ‌ها از قابلیت‌های مکش متفاوتی برخوردارند، خدمات گوناگونی را در اختیار شما می‌گذارند.

جمع‌بندی نهایی

امروز در پاسخ به این سوال که پمپ دنده ای چیست توضیح دادیم که پمپ های دنده‌ای به نوعی از پمپ‌های جابجایی مثبت گفته می‌شود که برای مکش و انتقال سیالات با ویسکوزیته بالا و فشارهای بالا مناسب هستند. این پمپ‌ها انواع مختلفی دارند و هر کدام از آن‌ها می‌توانند در صنایع مختلف استفاده‌های متعددی داشته باشند.

امیدواریم که توضیحات داده شده برای شما کامل و مفید بوده باشند. اگر در مورد هر یک از مطالب گفته شده با مشکلی مواجه شدید و یا موضوعی وجود داشت که تمایل داشتید در مورد آن بیشتر بدانید، با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن، پاسخگوی سوالات شما باشم.