درایر در کمپرسور هوا چه وظیفه‌ای را انجام می دهد؟

کمپرسورهای هوا ازجمله کاربردی‌ترین تجهیزاتی هستند که در بسیاری از صنایع و مشاغل استفاده می‌شوند و می‌توانند استفاده‌های متعددی داشته باشند. امروزه ده‌ها نوع کمپرسور با قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فرد وجود دارد که هرکدام می‌توانند برای مصارف صنعتی، نیمه‌صنعتی و غیر صنعتی استفاده شوند. کمپرسورها از قطعات مختلفی تشکیل می‌شوند که هرکدام از آنها دارای وظایف خاصی هستند. یکی از قطعات حیاتی و مهم در کمپرسورهای هوا، درایر (Dryer) یا خشک‌کن است که وظیفه از بین بردن رطوبت هوای محیط را بر عهده دارد. در ادامه این مطلب از پارس وکیوم به بررسی بیشتر وظیفه خشک‌کننده، انواع و کاربردهای آن پرداخته خواهد شد.

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• درایر کمپرسور هوا
• مشکلات وجود رطوبت در هوای فشرده
• وظیفه درایر در کمپرسور
• انواع درایر در کمپرسور
• مزایای استفاده از خشک‌کننده کمپرسور
• راهنمای خرید درایر
• نتیجه‌گیری

درایر کمپرسور هوا چیست؟

به‌صورت کلی و با توجه به شرایط محیطی همیشه مقادیری رطوبت در هوای محیط وجود دارد و در زمان فشرده‌سازی هوا به دلیل عدم تراکم‌پذیری سیال، رطوبت می‌تواند در هوای فشرده 8 تا 10 برابر بیشتر از محیط باشد و تبدیل به قطرات آب شود. این قطرات آب با روغن ترکیب می‌شود و می‌تواند اثراتی منفی بر روی کمپرسور باد پنوماتیک داشته باشد. حذف رطوبت هوای فشرده در کمپرسور هوا فرایند بسیار مهمی است که توسط قطعه‌ای به نام Dryer یا خشک‌کن هوای فشرده انجام خواهد شد.

زمانی که رطوبت موجود در هوای فشرده به شکل قطرات آب در می‌آید در زیر مخزن جمع شده و می‌توان آن را از طریق شیر دستی یا اتودرین زیر مخزن خالی کرد. ازآنجایی‌که در کمپرسورهای هوا دمای هوا زیاد است بخشی از رطوبت همچنان در هوا باقی خواهد ماند و درصورتی‌که از تله آبگیر بعد از مخزن استفاده کرد می‌توان حدوداً 30 درصد از این رطوبت را حذف کرد اما رطوبت باقی‌مانده می‌تواند به تجهیزات و ابزارهای پنوماتیک آسیب بزند و حتماً باید از درایر کمپرسور برای حذف آن استفاده کرد.

مشکلات وجود رطوبت در هوای فشرده

انرژی مورد نیاز برای ابزارهای پنوماتیک توسط کمپرسور هوا تأمین می‌شود و زمانی که این هوا حاوی رطوبت و آب باشد ممکن است مشکلات متعددی برای این ابزارها ایجاد کند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:

• عدم کار کردن تجهیزات پنوماتیکی و آسیب دیدن آنها
• منجمد شدن مسیرهای انتقال هوای فشرده در فصل های سرد
• کاهش کیفیت عملکرد تعداد از عملگرهای پنوماتیکی مانند پیستوله‌های رنگ
• خراب شدن قطعات مختلف در صنایع غذایی و دارویی
• زنگ زدن قطعات دستگاه‌ها و فاسد شدن موادی غذایی حساس به رطوبت
• مسدود شدن نازل‌ها و …

وظیفه اصلی درایر چیست؟

همان‌طور که گفته شد Dryer Air وظیفه دارد که رطوبت موجود در هوای فشرده شده توسط کمپرسور اسکرو و کمپرسورهای هوا را حذف کند. بخارات خروجی از کمپرسورها می‌تواند مشکلات متعددی برای دستگاه‌های مصرف‌کننده هوای فشرده ایجاد کند بنابراین استفاده از درایر کمپرسور از این مشکلات جلوگیری خواهد کرد. خشک‌ کردن هوا در Dryer کمپرسورها کاملاً تحت تأثیر شرایط محیط و میزان حساسیت ماشین‌آلات است. خشک‌کن‌های صنعتی معمولاً بعد از کمپرسور اصلی، مخزن کمپرسور و تله آبگیر نصب می‌شوند و با چندین روش مختلف رطوبت موجود در هوا را از بین می‌برند.
بعدازآنکه ذرات درشت آب از هوای فشرده حذف شد و هوا وارد دستگاه خشک‌کن شد با استفاده از کم کردن دما و مواد جاذب رطوبت، ذرات باقی‌مانده آب جذب خواهد شد و راندمان تجهیزات پنوماتیک افزایش می‌یابد. البته در تعدادی از کمپرسورها برای افزایش کیفیت هوا از میکروفیلترها و تله آبگیر استفاده می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: ما یک مقاله در مورد راهنمای خرید درایر تبریدی نوشته ایم که می توانید آن را مطالعه کنید.

انواع درایر در کمپرسور هوا

خشک‌کننده کمپرسورهای هوا از نظر میزان جذب رطوبت می‌توانند به سه دسته اصلی تقسیم شوند که هرکدام کاربردهای و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته و می‌توانند در کمپرسورهای مختلفی استفاده شوند. این درایرها به شرح زیر می‌باشند

درایر تبریدی

خشک‌کننده تبریدی کاربردی‌ترین نوع خشک‌کن در کمپرسورها است که با نام خشک‌کننده یخچالی نیز شناخته می‌شود و برای 90 درصد کاربردها استفاده می‌شود. عمل جداسازی رطوبت در این درایر کمپرسور به‌وسیله سردسازی هوا و رساندن دمای آن به نقطه شبنم استاندارد انجام می‌شود. این نوع از خشک‌کن‌ها به فیلتر غبارگیر یا Dust Filter نیازی ندارد و به همین دلیل فضای کمی اشغال می‌کند و همین باعث می‌شود که تعمیر و نگهداری آن ساده‌تر و کم‌خرج‌تر از دیگر خشک‌کننده‌ها باشد.

درایر جذبی

Dryer جذبی ازجمله خشک‌کن‌های پرکاربرد در صنایع مختلف است. این خشک‌کن از طریق مواد جاذب رطوبت اقدام به جذب رطوبت می‌کند. خشک‌کننده کمپرسور جذبی (Desiccant Dryer) شامل دو برج حاوی مواد جاذب رطوبت است که از طریق چندین شیر برقی، PLC و تابلو برق کنترل می‌شود. در دو برج Dryer مواد جاذبی وجود دارند که به علت داشتن خلل و فرج متعدد بر سطح خود رطوبت موجود در هوا را به دام می‌اندازند و از هوای فشرده جدا می‌کنند. وجود دو برج در درایر کمپرسور جذبی کمک به سیکل ریکاوری یا احیا است به‌گونه‌ای که بعد از اشباع مواد جاذب رطوبت در برج فعال، مسیر ورد و خروج هوا به برج دوم منتقل شده و برج اول وارد مرحله احیا و خشک‌سازی می‌شود.

خشک‌کننده کمپرسور ممبرانی

نوع سوم از درایرها Dryer ممبرانی است که عمل خشک‌کردن را توسط سیستم غشایی انجام می‌دهد. در این نوع از خشک‌کننده‌ها تعدادی لوله پلیمری نفوذپذیر تعبیه‌شده که در مسیر عبور هوای فشرده امتداد یافته‌اند و رطوبت را جذب می‌کنند. این نوع Dryer نیاز به تعمیر و نگهداری خاصی ندارند چراکه قطعات متحرکی ندارند اما باید هر 6 تا 12 ماه یک‌بار تعویض شوند.

مهم‌ترین کاربردها و مزایای استفاده از خشک‌کننده کمپرسور

تولید هوای خشک و خالص فشرده اهمیت بسیار زیادی در صنایع مختلف دارد به همین دلیل استفاده از درایرها در کمپرسور هوا می‌تواند بسیار مهم باشد. از مهم‌ترین کاربردهای خشک‌کن‌ها می‌توان به صنایع مختلفی همچون صنایع غذایی، صنایع دارویی، صنعت سیمان، تصفیه آب صنعتی، دستگاه‌های سورتینگ، ماشین‌آلات آزمایشگاهی حساس به رطوبت، عملگرهای پنوماتیکی دقیق و … اشاره کرد. مهم‌ترین مزایا استفاده از خشک‌کننده کمپرسور هوا شامل موارد زیر هستند:

• افزایش کیفیت هوای فشرده
• افزایش طول عمر تجهیزات و ابزارهای پنوماتیک
• سهولت کار دستگاه‌ها
• ممانعت از یخ‌زدگی لوله‌های انتقال هوا و زنگ‌زدگی خطوط انتقال
• افزایش ایمنی بهداشتی در تجهیزات
• جلوگیری از رسوب گرفتن دستگاه‌ها و …

پیشنهاد: از محصولات پر استفاده‌ای که عموما مورد استقبال مشتریان ما قرار می‌گیرد، پمپ وکیوم است. این محصول کاربردی به دلیل، مصارف گوناگونی که دارد، در صنایع کوچک و بزرگ استفاده می‌شود. برای خرید پمپ وکیوم با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

مهم‌ترین پارامترها در هنگام انتخاب درایر کمپرسور

برای انتخاب و خرید یک خشک‌کننده مناسب برای کمپرسور هوا لازم است که به فاکتورها و پارامترهای مختلفی توجه شود که مهم‌ترین آنها شامل مواردی همچون موارد زیر هستند:

• میزان و ظرفیت دبی هوای تولیدشده
• میزان دمای محیط
• میزان رطوبت موجود در اطراف کمپرسور
• میزان دمای ورودی هوای فشرده شده توسط کمپرسور به داخل درایر
• ماکسیمم فشار کاری کمپرسور
• ماکسیمم جریان قابل‌عبور از خشک‌کن

جمع‌بندی نهایی

کمپرسورهای هوا از قطعات مختلفی تشکیل شده‌اند که هرکدام از آنها وظایف خاص و منحصربه‌فردی دارند. درایرها ازجمله مهم‌ترین قطعاتی هستند که وظیفه اصلی آنها حذف رطوبت موجود در هوای فشرده است و می‌توانند در صنایع مختلفی استفاده شوند.